Kunstzone

De kunst van het doorgeven

Een lesprogramma over culturele diversiteit

Auteur: Nicolien Lamme | Illustratie: Roland Conté

Dat in een klas leerlingen van verschillende afkomst en culturen zitten, is tegenwoordig eerder regel dan uitzondering. We moeten daarom het gesprek over inclusie blijven voeren. Volgens Stichting Musea Bekennen Kleur moeten we beginnen bij de jongste generatie.

Weten jouw leerlingen waar hun klasgenootjes vandaan komen? En hoe doe je dat, het gesprek openen over culturele diversiteit in groep 8?
Sinds maart 2020 zijn verschillende Nederlandse musea en erfgoedinstellingen verenigd onder de noemer Musea Bekennen Kleur. Ze zijn dit samenwerkingsverband aangegaan om op te staan tegen institutioneel racisme en andere vormen van discriminatie. Samen sta je immers sterker om bij te dragen aan een inclusieve wereld. Omdat je daar niet vroeg genoeg mee kan beginnen én musea iets kunnen leren van de jongste generatie, heeft Musea Bekennen Kleur het lesprogramma De kunst van het doorgeven ontwikkeld voor groep 8.

Eigen culturele diversiteit onderzoeken
Het lesprogramma werd dit jaar voor de tweede maal uitgevoerd door verschillende Nederlandse musea op basisscholen door het hele land. De klas volgt vijf lessen van een museumdocent, één vindt plaats in het museum. De lessen bevinden zich nog in een pilotfase en worden uitgebreid geëvalueerd. De museumdocenten vullen bijvoorbeeld na elke les een evaluatieformulier in en de Universiteit Utrecht onderzoekt het effect van de lessen op de leerlingen.

Lees het hele artikel in Kunstzone #5.

Doel van de lessen is om leerlingen meer inzicht te geven in culturele diversiteit. Leerlingen leren wat culturele diversiteit is, hoe het tot uiting komt en waarom het belangrijk is. Aan de hand van activerende werkvormen gaan ze aan de slag met begrippen als cultuur, normen, waarden, rituelen en tradities. Leerlingen leren niet alleen deze begrippen kennen en gebruiken, maar betrekken ze ook op zichzelf en hun directe omgeving. Wat is een typisch ritueel in mijn cultuur, en hoe is dat voor mijn klasgenoten?
Leerlingen krijgen ook inzicht in de rol die een museum kan spelen bij het thema culturele diversiteit; een museum kan onderbelichte verhalen tonen en vergeten geschiedenissen vertellen.

Ik sprak Aspha Bijnaar, directeur van Stichting Musea Bekennen Kleur. ‘Ik wil dat kinderen de urgentie voelen om zelf met culturele diversiteit en inclusie aan de slag te gaan’, zegt ze. ‘Dat ze de plekken herkennen waar het nog niet in orde is en dan daar een gesprek over kunnen aangaan. We moeten namelijk allemaal blijven praten over het diverser worden van de samenleving. De jeugd moet hierbij vanuit een vanzelfsprekendheid de juiste begrippen kunnen gebruiken en toepassen.’

Een prachtig en ambitieus streven zag ik bij de uitvoering van het programma op een basisschool in Utrecht. Wat me vooral opviel is dat leren over culturele diversiteit voornamelijk plaatsvindt als er ruimte is voor uitwisseling. Uitwisseling is een rode draad: tussen de verschillende kinderen in de klas, tussen de klas en leeftijdgenootjes op Curaçao, en tussen de klas en het museum.

Lees het hele artikel in Kunstzone #5.