Kunstzone

Met kunstminnende collega’s konden we na de ‘coronapauze’ ein-de-lijk weer kunst kijken. Elkaar weer in het echt ontmoeten en fijne gesprekken voeren. De trip werd groots aangepakt; lunch, fietsen en… programmaboekjes. Je kent ze vast: mooi vormgeven boekjes met achtergronden over de kunstenaar en het kunstwerk. Het zijn goed bedoelde boekjes met ‘alle antwoorden’. Ze geven duidelijkheid, die antwoorden, maar staan een goed gesprek in de weg.

Bijna twintig jaar geleden was in het Groninger Museum een tentoonstelling van het werk van Erwin Olaf te zien. Het langst bleef ik hangen bij de serie Blacks. Verschillende portretten waarop alles zwart is. Zelfs de ogen. Bij het ene portret waren dit zwarte knopen, bij een ander zwarte schelpen.
Een half uur lang liep ik van portret naar portret, met één vraag die me fascineerde: Waarom zitten er zwarte dingen voor die ogen? Ik bedacht allerlei mogelijkheden, vergeleek portretten, kreeg nog meer vragen en raakte gefrustreerd. Ook de tocht terug naar huis was te kort om de antwoorden te vinden.

Tijdens het avondeten deelde ik mijn frustratie en de vragen die ik had. En werd ik door mijn lief uit m’n lijden verlost. Helaas. Hij was met zijn leerlingen ook naar die tentoonstelling geweest. Diezelfde vraag werd daar door een leerling gesteld en het antwoord werd al snel gegeven: ‘Oh, dat is omdat je anders het wit van de ogen ziet’…
Nu had ik het antwoord en was teleurgesteld. Niet omdat het antwoord zo voor de hand lag, maar dat er een antwoord wás. Ondanks de frustratie had ik meer plezier in het ontbreken van een antwoord, het zoeken, het kijken, mogelijke redenen verzinnen. Eigenlijk wilde ik het antwoord niet weten.

Terug naar de trip met collega’s. Terwijl we naar een kunstwerk liepen, bood mijn collega goedbedoeld aan om alvast voor te lezen wat er in het programmaboekje stond. Ik bedankte en nodigde mijn collega’s uit om eerst zelf een verhaal te vormen. We bespraken wat we zagen, welke vragen het opriep, of iemand wat anders zag, wat we lelijk vonden of dat lelijkheid ook schoonheid is, etc. Het leverde plezierige frustratie op en fijne gesprekken. Daar heb je geen boek met antwoorden voor nodig.