Het valt op! Na de verkiezingen in november heeft de Tweede Kamer nog geen enkel debat over het kunst- en cultuurbeleid gevoerd. In het Hoofdlijnenakkoord 2024-2028 van de nieuwe coalitie komen kunst en cultuur niet voor. Behalve in woorden als ‘cultuurlandschap’, en in de aanduiding van boeren, tuinders en vissers als ‘onlosmakelijk onderdeel […] van onze Nederlandse cultuur’. In de budgettaire bijlage worden kunst en cultuur wel genoemd. Hierin wordt een verhoging vanaf 2026 van het btw-tarief van 9 naar 21% voor culturele goederen en diensten aangekondigd. Ondanks alle acties om dit tegen te houden reageert de coalitie daar niet op.
En dit terwijl er nogal wat op de nationale cultuurbeleidsagenda staat. Zo adviseert de Raad voor Cultuur begin juli over de toekenning van rijkssubsidies aan culturele instellingen in het kader van de regeling Culturele basisinfrastructuur. Dit advies behandelt de Tweede Kamer normaal nog voor het zomerreces. Daarna publiceert de bewindspersoon van OCW op Prinsjesdag de Cultuurnota 2025-2028, zodat instellingen en publiek weten waar ze voor de komende jaren aan toe zijn.
Maar ook de toekomst van dit bestel staat op de agenda. In Toegang tot cultuur adviseert de Raad het cultuurbestel vanaf 2029 toegankelijker in te richten. Een rijk cultureel leven is van grote waarde voor iedereen in Nederland. Cultuur geeft immers kleur aan het leven van mensen en productie, beoefening en beleving van cultuur dragen bij aan de brede welvaart in Nederland, aldus de raad. Dit raadsadvies stond op de agenda van 20 juni van de vaste Kamercommissie OCW, maar die vergadering is ’tot nader order’ uitgesteld.
Ik vraag me af wat de reden daarvan is. En debatteert de Kamercommissie OCW nog wel voor haar zomerreces over de toekenning van de subsidies 2025-2028? In het vergaderrooster van de Tweede Kamer zie ik geen enkele commissievergadering over cultuurbeleid.
Dat baart zorgen over de toekomst van de kunst- en cultuurpraktijk in Nederland. Bereidt de regering nog andere bezuinigingen voor, naast de verhoging van het btw-tarief? En wat is straks het lokale effect op kunst en cultuur als er vanaf 2026 € 2,5 miljard minder van het Rijk naar de gemeenten gaat?
De waardering van kunst en cultuur vraagt om een samenspel van de overheden: rijk, provincies en gemeenten. Die subsidiëren uitgaande van adviesnota’s en het debat in Kamers, staten en raden de culturele instellingen en hun voortbestaan. Wordt het nu opnieuw Holland op zijn smalst?
