De mobiele telefoon verdwijnt langzaam maar zeker uit het klaslokaal op middelbare scholen. Ondanks het feit dat ik een voorstander van technologie ben om het onderwijs te verrijken, is de mobiel een ramp voor het leerproces. Een optimaal leerproces is afhankelijk van kwalitatief goede docenten, een veilige leeromgeving, genoeg zuurstof en focus. De aanhoudende symfonie van notificaties trekt de leerlingen constant weg uit de moeizaam opgebouwde concentratie. Zelfs als de mobiel op de vliegtuigstand staat, voelt de leerling een zeurende fantoompijn in de broekzak. Leerlingen ervaren de mobielwerende maatregelen als een marteling. Docenten en ouders zijn echter zeer content. Eindelijk kan de jeugd zich weer gaan concentreren.
Tijdens het avondeten neemt mijn gezin de dag altijd even door. Ik deel mijn idee om iets te gaan schrijven over de ban op mobieltjes in de klas. De volwassenen aan tafel knikken instemmend. Wat een goed idee zeg! Mijn zoontje van 8 zucht, denkt even na en zegt dan: ‘maar volwassenen kunnen zich toch helemaal niet goed concentreren?’ Hij legt geduldig uit dat wij bijna altijd naar onze telefoon zitten te staren. Ik doe een poging zijn observatie te weerleggen, maar realiseer me snel dat ik hopeloos verloren ben. Ik ben geen moment zonder mijn Iphone. Zelfs tijdens het kijken van een serie verdeel ik mijn cognitieve inspanning over twee schermen. Even krijg ik een triomfantelijk gevoel van overwinning. Als ik piano speel kan ik mij soms wel 10 minuten volledig concentreren. Mijn zoontje is hier niet van onder de indruk. ‘Dat is dan ook het enige waar je je nog op kan focussen. Maar je kunt er niets aan doen, ze hebben je verslaafd gemaakt.’
Laten we gewoon even heel eerlijk zijn. We zijn als volwassenen heel druk bezig met de mobiele verslaving van jongeren terwijl we op grote schaal met ons eigen concentratievermogen knoeien. In het boek Stolen Focus schrijft Johann Hari dat onze concentratie niet is ingestort, maar slechts gestolen. Nou, dat is een hele geruststelling. We kunnen onze concentratie dus gewoon terugstelen. Maar hoe?
Hari adviseert ons onmiddellijk te stoppen met multitasken. Het is een grove misvatting dat we twee of drie dingen tegelijk kunnen doen. Ons brein selecteert slechts één taak als prioriteit. Doe je meerdere dingen tegelijk, dan schiet je brein heen en weer tussen de verschillende taken. Door switchtasken doen we doorgaans twee keer zo lang over de taak. Daarnaast is de kans groot dat we de taak helemaal niet afmaken. Hari roept ons op om weer tot een staat van diepere focus te komen door te vertragen. Bepaal in de ochtend een doel voor de dag waar je minstens een uur onafgebroken aan zit. Doe het vooral langzaam, methodisch en met veel aandacht. Begin met iets dat je graag doet. Ik ga in ieder geval weer eens onafgebroken een boek lezen of pianospelen. Voor optimale concentratie is het raadzaam je telefoon heel ver weg te leggen.
Gedurende het schrijven van dit blog heb ik 21 keer op mijn Iphone gekeken. Dat is al 2 keer minder dan bij het schrijven van mijn voorgaande blog. Dit noem ik vooruitgang . . . .