Afgelopen vrijdag nam ik deel aan een virtuele dialoogtafel over Nederland na corona. Deze tafel was een initiatief van de commissaris van de Koning in Zuid-Holland en onderdeel van het landelijke traject van de rijksoverheid. Met een zeer divers gezelschap bogen we ons in vier rondes over de vraag ‘Hoe kunnen we vormen van ontmoetingen organiseren en/of laten ontstaan die bubbels overstijgen, waarin we een nieuw ‘wij’ kunnen vormen?’. De bedoeling was om vanuit onze eigen bubbelbeleving via dialoog tot meer inzicht te komen over hoe we deze bubbel kunnen doorbreken.

Tijdens de eerste twee rondes bleek maar weer eens dat niets menselijks ons vreemd is. Het enthousiasme om nieuwe mensen te leren kennen, zeker in coronatijd, had de overhand. Aan de daadwerkelijke vraag kwamen we bijna niet toe. Tijdens de derde ronde ontstond een ander fenomeen. Aan tafel drie vertegenwoordigers van verschillende religieuze organisaties en ik, een vertegenwoordiger van het hoger kunstvakonderwijs. Ik dacht meteen te beginnen met spreken over mogelijke nieuwe vormen van ontmoetingen, en was benieuwd naar hun visie en ideeën. Maar een reactie bleef uit. Ik ervaarde binnen drie minuten een nieuwe bubbel: een religieuze. Voor hen ontstond een feest van herkenning, voor mij een ondoordringbare bubbel. Ik liet het toe. Het was interessant om te zien hoe snel we liever aanhaken bij iets wat bekend is en herkennen. Maar in het verlengde van eerdere pleidooien in mijn vorige blogs: wanneer we een nieuw ‘wij’ willen vormen, moeten we elkaar ook vanuit de tegengedachte weten te vinden en te raken.

Ook in het onderwijs zien we verschillende bubbels, vaak opzichzelfstaand. De AVO-vakken, met daarbinnen weer aparte bubbels voor bijvoorbeeld rekenen en taal, programma’s tegen pesten en armoede of plusklassen voor meer- en hoogbegaafde leerlingen. Daarnaast maken leerlingen en studenten deel uit van vele andere bubbels: die van thuis, van de vrije tijd, van de maatschappij. Hoe kunnen we zorgen voor ontmoetingen die al deze bubbels verbinden en zelfs overstijgen? Dat ons gehele onderwijsprogramma en alle onderwijsmethodes in dienst staan van het talent van de leerlingen en studenten?

Het is aan ons, als kunstonderwijsgevers, makers en innovators, om in al die bubbels te participeren en de verbindende factor te zijn. Juist het toepassen van onze kennis en kunde op andere gebieden zorgt ervoor dat bubbels niet meer geïsoleerd opereren. Wij kunnen zorgdragen voor out-of-the-boxmethodes, voor confrontaties, uitdaging, ontroering en emotie, startend vanuit het talent. Laten we ervoor zorgen dat kunst en cultuur een doorlatend, voedend en inspirerend membraan van iedere bubbel is. Zodat ieder kind, iedere jongere, iedere jongvolwassene zich, bewegend tussen en in al deze bubbels, veilig en optimaal kan ontwikkelen. Zo dragen we allemaal bij aan een nieuw ‘wij’.

Cover #6

Radically Mine! 2024 Winnend object juryprijs Leerlingenwerk vso De Berkenschutse (Heeze) Van Abbemuseum Foto Damion Thakoer (fragment)