Voor de coronapandemie ging ik in deze tijd van het jaar naar scholen om het cultuuraanbod voor het komende seizoen toe te lichten. Het was niet altijd evident om aandacht voor cultuur op te eisen en vaak kregen praktische zaken de bovenhand. Nu ik door de omstandigheden genoodzaakt ben dit overleg online te doen, zal het nog moeilijker zijn om mijn visie en het aanbod uit te leggen. Hoe kan ik in veertig minuten een uitgebreide culturele programmatie voorstellen, een verhoging van de deelnameprijs verantwoorden én de nieuwe reservatievoorwaarden en maatregelen in het kader van de gezondheidscrisis uitleggen? Om in deze tijdspanne ook nog leerkrachten en directies te vertellen waarom het zo belangrijk is dat kinderen een theatervoorstelling, een concert of een museum bezoeken, lukt me niet. Misschien kan ik het via deze blog proberen?
De overgrote meerderheid van de Brusselse jongeren groeit op schipperend tussen verschillende culturen. Dat is zeker ook een verrijking, maar als de twee werelden te ver uiteen liggen, leidt deze constante spreidstand tot kramp.
Het potentieel van cultuureducatie ligt erin kinderen te leren waarnemen en verbeelden, zodat ze niet enkel zichzelf maar ook de ander herkennen. Leren dat ze het niet over alles eens hoeven zijn, en toch begrip kunnen tonen voor elkaars anders zijn en denken. Door kinderen al vroeg een zo breed mogelijk scala aan beelden en verhalen mee te geven, wordt hun rugzak gevuld met ontelbare mogelijkheden waaruit ze hun identiteit kunnen samenstellen. Auteur van verschillende kinder- en jongerenboeken Sharron McElmeel verwoordt het als volgt: ‘Kinderen hebben behoefte aan zowel spiegels als ramen. Veel zwarte kinderen zien de wereld vooral via ramen, voor hen zijn spiegels nodig. Veel witte kinderen zien vooral spiegels en zij moeten de wereld ook door ramen leren zien.’ Ik probeer mijn programmatie samen te stellen met een grote diversiteit aan verhalen en vertolkers, waarin mijn publiek zich soms als in een spiegel herkent en er soms een raam wordt geopend naar onbekend terrein.
Ben ik ambitieus of naïef als ik geloof dat cultuureducatie kan bijdragen tot meer empathie en minder polarisering? Vandaag wordt elk debat te veel overheerst door volwassenen op fora die uitsluitend als spiegels fungeren en waar elk raam ontbreekt. We sluiten ons op in bubbels van gelijkgezinden en missen hiermee de kansen om door het raam naar de werkelijkheid buiten te kijken. Als kind ben ik één keer in een spiegelpaleis geweest. Allemaal spiegels die de weg naar de uitgang verborgen waardoor je telkens tegen een wand botste. Een nachtmerrie.
Ik vrees dat ook deze blog ontoereikend is om te overtuigen, maar misschien heb ik toch ergens een raam opengezet.
