Nog een paar weken tot de zomervakantie. Een zonnig terras, twee cappuccino en. . . een goed gesprek. ‘Het kan toch niet zo zijn dat in de ateliers straks geen plantjes staan?’, zegt het hoofd educatie van het een kunstencentrum. Terwijl we nog een cappuccino bestellen praten we verder over haar ervaringen in de Leergemeenschappen Cultuureducatie.
In een Leergemeenschap Cultuureducatie werken onderwijs en culturele veld in Groningen en Drenthe vanuit een gedeelde intentie samen aan innovaties op het gebied van cultuuronderwijs. Het eindproduct staat vooraf niet vast. Het vertrekpunt is een vraagstuk waarvoor een oplossing niet voorhanden is. De expertise uit beide werkvelden wordt samengebracht en er is speelruimte om andere manieren te onderzoeken.
Als projectleider breng ik de opbrengsten en ervaringen in kaart via onder andere het Dossier Leergemeenschappen. Samen met collega’s zoek ik naar manieren om die opbrengsten duurzaam in te zetten. Geld speelt hierbij een belangrijke rol. Want – zo is de gedachte – als er geen geld is, kunnen we de activiteiten niet voortzetten. Natuurlijk kost de inzet van een externe workshopdocent en de aanschaf van materiaal geld.
Duurzaamheid zit echter niet alleen in (aanvullend) budget om activiteiten uit te voeren. De speelruimte die de leergemeenschappen bieden voor experimenten en onderzoek, verdiept de visie op (cultuur)onderwijs. Deelnemers bevragen elkaar op aannames, overtuigingen, waarden en structuren. Wat is nu werkelijk de vraag? Wat dragen de kunsten bij aan de ontwikkeling van kinderen? Wanneer zien we dat het betekenis krijgt voor de leerling? Vanuit welk mensbeeld werken we?
Misschien heeft de school straks geen budget voor de ontwikkelde workshop maar heeft het museum wel de vaardigheid om met leerlingen met autisme te werken. Misschien delen school en museum de noodzaak om leerlingen zich trots te laten voelen op hun leefomgeving en zie je dat terug op andere manier. Misschien gaat de spreekbeurt in de huidige vorm van tafel, omdat je leerlingen meer eigenaarschap kunt geven. Misschien betrek je als school het kunstencentrum bij de bouw en inrichting van het nieuwe schoolgebouw.
Omdat je samen voelt dat je een hart hebt voor leerlingen. Omdat er niet zo’n groot verschil zit tussen een onderwijshart of een cultuurhart. Omdat je wilt dat leerlingen in een fijne leeromgeving opgroeien. En je daarom in de zomervakantie pannenkoekplantjes kweekt voor de nieuwe ateliers.
Tip: The Iceberg, a systems thing model, is een manier om te kijken naar hoe verschillende onderdelen van een vraagstuk elkaar beïnvloeden. In plaats van reageren op losse gebeurtenissen, kijk je ook naar de patronen, systemen en (belemmerende) overtuigingen.
