Jongeren zonder perspectief werden ze weleens genoemd dit jaar. Ze zaten thuis of half thuis/half op school en voor hun doen veel te ver van elkaar verwijderd. Net op dat moment vroegen we hen om na te denken over de toekomst. Hoe ziet de toekomst eruit? Als inspiratie kregen ze allerlei informatie over architect, kunstenaar en futurist Luc Deleu die een overzichtstentoonstelling kreeg in deSingel in Antwerpen. We gaven de jongeren de opdracht om een groet te brengen aan Luc Deleu, na te denken over de wereld van morgen en dit in een beeldtaal te gieten. De resultaten zouden in deSingel worden tentoongesteld.
Ondanks de (half) gesloten scholen en het op zeer beperkte kracht werkend Deeltijds Kunstonderwijs (DKO) waren er 300 jongeren bereid zich te verdiepen in de gedachtewereld van Luc Deleu en daar hun kijk op te geven.
Afstanden zijn vreemd in participatieve en educatieve processen maar geven ook kansen. Het vreemde is dat je elkaar zo goed als niet live ontmoet en alles vanop afstand met elkaar doorneemt en verneemt. Bevreemdend, maar ook bevrijd van directe commentaren en bijsturingen. Voor de jongeren zorgde het voor meer ruimte voor zelfstandigheid in de beperkte ruimte die ze hadden (en hebben) door de pandemie. Wel zorgde het voor verenging omdat discussie, kritiek of bemerkingen van buitenaf ver weg waren. Het zette ons aan het denken over de plaats van tijd en ruimte in educatieve en participatieve processen. De ruimte voor het onafhankelijk en zelfstandig denken en de nood aan reflectie door kritiek en debat werden bevraagd.
In debatten op televisie en in andere media gaat het vooral over leerachterstand door de pandemiemaatregelen (ook al gaat het veeleer over leerstofachterstand). Maar wie aandachtig kijkt, kan soms ook ’leervoorsprong‘ of ’leerverbreding‘ vaststellen, juist door de verbreding van tijd en ruimte. Vraag is waar de meeste winst te rapen valt, als men al over winst mag of wil spreken in educatie. In het project Futurum zagen we vooral een verbreding van het denken over toekomst, over vormgeven en het vermogen van het reflecteren op het werk van Luc Deleu. Wil je jezelf vergewissen en overtuigen, bekijk op onze website de procesvideo. Of bekijk het materiaal dat we meegaven ter inspiratie en zie wat dat met jouw denken doet: Versmallen? Verbreden? Achterstand? Stimulans?
Het ontwikkelen van participatieve kunstprojecten (al dan niet op educatie gestoeld) in deze pandemietijd bevraagt hoe we omgaan met tijd, ruimte en de spanning daartussen. Wat mij duidelijk was: eenmaal deelnemer was er geen sprake van leerachterstand. Integendeel!
