Als kunstvakdocent werk ik met veel verschillende doelgroepen in het onderwijs. Met iedere doelgroep heb ik weer een andere relatie. De energie en de ontdekking van het creatieve in het primair onderwijs, het rebelse en grenzenverkennende in het voortgezet onderwijs en de verdieping en ontwikkeling van expertise in het vervolgonderwijs. De afwisseling, dynamiek en variatie maken het docentschap voor mij een mooi vak.
Maar iedere groep heeft ook zijn eigen uitdagingen. Hbo-studenten – toekomstige collegadocenten van kunstvakken – komen regelmatig met complexe intervisiewaardige vraagstukken. Vraagstukken waarin de persoonlijke motivatie en relevantie van het beroep telkens weer aan de orde komen. Wat is de toegevoegde waarde van kunsteducatie in het werkveld en onze huidige maatschappij eigenlijk? Of zoals mijn studenten samenvattend vragen: ‘Wat voegen de kunstvakken nou echt toe aan de ontwikkeling van een kind?’
Het is een vraag met veel antwoorden, zowel vanuit de ratio als vanuit de emotie. Hoewel dit vraagstuk voor het covid-tijdperk al met enige regelmaat voorbij kwam, lijkt het in deze periode de studenten zwaarder te vallen. Ze merken in de praktijk dat kunsteducatie in tijden van crisis nog steeds ondergeschikt is aan vakken als taal en rekenen. Het is misschien een wat pijnlijke realisatie dat de ander niet zit te wachten op hun passie voor kunsteducatie. Of sterker nog, de relevantie van kunsteducatie niet inziet. Waar doe je het dan voor?
Ik moet zeggen dat deze vraag me tegenwoordig extra raakt, met alle annuleringen in de culturele sector en het eindeloze gezoom. Kunst is er om te vieren, met elkaar, bij elkaar, door elkaar en voor elkaar, maar dat is nu niet het geval. Dus tja, wat blijft er dan over?
Na de afsluiting van een les aan een groep hbo-studenten ontving ik een mailtje over de exacte uitzenddatum en -tijd van een aflevering van de serie Klassen. In aflevering 4 zou ik met mijn dansworkshop in beeld komen. Dat was op zichzelf al een mooi bericht, maar de bijgaande tekst vond ik nog veel waardevoller. De meeste kinderen van de basisschool die voor die aflevering gefilmd waren, hadden de dansworkshop met uitje naar Het Nationale Ballet, als ‘de leukste schooldag van het jaar’ ervaren. Het raakte me. Het was me in één keer weer klaarhelder: Dit is dus waarvoor je het doet.
De studenten die hun spullen aan het verzamelen waren zagen mijn ontroering. Vragende ogen keken mij aan, ik keek terug, lichtte het bericht toe en sloot af met: ‘Dit is het mooiste vak van de wereld.’
