Cabaretier Stefano Keizers hield een onbedoeld pleidooi voor kunstonderwijs toen hij bij Humberto sprak over een creatief proces aangaan met je kind. ‘Ga op zoek en bedenk samen mogelijke antwoorden in plaats van gemakzuchtig te vervallen in ‘google het maar.’
Ik dacht opeens aan Context Collapse, het sociologische concept dat beschrijft wat er gebeurt als verschillende groepen relaties zich in één ruimte bevinden. Context Collapse betekent letterlijk ‘de ineenstorting van context’, het houdt in dat verschillende contexten door elkaar heen lopen en in elkaar grijpen. Denk aan bruiloften waar ouders worden verrast door frivole, puberale en vaak gedateerde uitspattingen van hun kroost (geanimeerd verteld door vrienden van vroeger).
Jonge mensen emigreren massaal van Facebook, dat wordt grotendeels toegeschreven aan het Context Collapse-effect. Het lijkt ondoenlijk om op één eenduidige manier met al je contacten te communiceren en daarom onderhoud je die via verschillende, meer private vormen van communicatie. Dat private communicatie net zo goed in elkaar kan storten, blijkt wel uit de recentelijk onthulde WhatsApp-conversaties bij Forum voor Democratie. Hoe dom en verkeerd de opmerkingen ook waren, ze werden geuit in een context waarvan de gebruikers dachten dat deze privé was. Een inschatting die overigens ook van weinig context-besef getuigt.
Die verkeerde inschatting heeft niet alleen te maken met de groep waarbinnen je uitspraken deelt (uit de school klappende partijgenoten), maar ook met digitale systemen die dat continu monitoren en bewaren. Joanne McNeil beschrijft in haar boek Lurking: How a Person Became a User: ’The internet is after all, a technology built for and by the military; every social exchange through it is enabled and occasioned in a system designed for tracking, monitoring and analytics.’
McNeil breekt een lans voor gesprekken die vroeger op internet fora en bulletin boards plaatsvonden. In haar ‘good old internet days’ voerde zij persoonlijke gesprekken met leeftijdgenoten op platforms, die nog geen conversation rates optimaliseerden, time spent maximaliseerden en clicks & habits analyseerden. De platforms waar de ogenschijnlijk onbenullige conversaties na verloop van tijd vervlogen omdat de servers niet langer betaald werden en dat was oké. ’We weren’t recording ourselves, we were just living it.’
Het brengt me terug naar het klaslokaal. Digitaal of fysiek. Dit is de plek waar je fouten mag maken. De plek waar je uitspraken mag doen die je later terug wilt nemen. Een plek waar je het oneens mag zijn met elkaar en zelfs met jezelf. Een plek waar je begeleid -in plaats van gemonitord- wordt. En plek waar je docent met je op zoek gaat naar mogelijke antwoorden. Niet iemand die jouw problemen oplost of je het meest voor de hand liggende antwoord aanreikt, maar iemand die je helpt om nieuwe mogelijke werelden te bedenken en te verbeelden. Een Context Collaborateur.
Of zoals Faberyayo het verwoordt op het album Luek: ’Ik ben er niet om jouw problemen op te lossen. That’s what you do. Google een how-to op YouTube.’ Dan kunnen wij docenten ons samen met jullie druk maken over meer wezenlijke dingen.
