In welke traditie sta je? Wie zijn theoretisch, maar ook politiek en artistiek, je belangrijkste bronnen? Waar sta je? Het zijn zinvolle coachende vragen die me onlangs gesteld werden. Ik vroeg er ook om. Want zelfs een tevreden kameleon vraagt zich weleens af of het ook anders kan en waar de grens zou moeten liggen in meebewegen. Ik kom ze gelukkig vaker tegen, interdisciplinaire denkers die hun thuishaven bevragen of kwijt zijn. Mensen die overal kansen en mogelijkheden zien en zich aan van alles kunnen committeren. Kiezen en kleur bekennen; is dat echt nodig om richting te geven aan je leven en werk?

Een appje, ‘Heb je tijd voor een wandeling?’ De meer diepgaande, koersbepalende gesprekken, die vroeger terloops en onverwacht tussen de regels door kwamen, daar lijken Teams en Zoom niet voor gebouwd. Wandelen werkt, ook als onderzoeksmethode. Het werd een wandeling over onbekend terrein, zonder bestemming of route. Weer thuis via de navigatie-app en in gedachten bleek pas de vorm en richting.

De wandeling als gezamenlijke verkenning van richting, via omwegen tot de kern komend, soms toch ook met een scherm ertussen. Ik zette het in om vat te krijgen op wat filmmakers in de regio nodig hebben in talentontwikkeling. Ik sprak met producenten, regisseurs, met filmdocenten en autodidacten. Uit de meanderende brij van wandelingen doemde een scenario op. Eén van de ervaren makers, inmiddels toegelaten tot de prestigieuze Netherlands Society of Cinematographers formuleerde het als volgt: ’Talent? Ik vind het maar een bullshit-term eigenlijk. Uiteindelijk hangt het toch vooral af van wat er door de omgeving gestimuleerd wordt. Het draait bovendien om je netwerk en het zijn de gatekeepers die bepalen of je tot dat gesloten netwerk wordt toegelaten.’ Het deed me denken aan de ‘ongemakkelijke gesprekken’ van het Nederlands Film Festival over de kansen van makers in de filmwereld, inclusief de vooroordelen en onbewuste uitsluitingsmechanismen. Als ik dit voorleg aan twee regionale organisaties voor filmtalentontwikkeling, New Noardic Wave en CineSud, blijkt er ergernis te zijn over hoe dit debat gekleurd is: ’Die hele discussie over inclusiviteit en diversiteit gaat in de randstad alleen maar over kleur en etniciteit. Regionale makers hebben net zo goed verminderde toegang tot infrastructurele voorzieningen. Laten we dat ook eens doorbreken!’

De eerste groepswandelingen worden alweer gepland, misschien zelfs weer heerlijk stilzittend aan tafels. Ik zou er toch voor willen pleiten om die een-op-een tochtjes voort te zetten. Het is een mooi instrument om tot een kern te komen. Of om in die schijnbare willekeur van routes een politieke agenda te ontdekken die zelfs de kameleon focus geeft. Als ik uitgewandeld ben, zal ik kleur bekennen.

Cover #6

Radically Mine! 2024 Winnend object juryprijs Leerlingenwerk vso De Berkenschutse (Heeze) Van Abbemuseum Foto Damion Thakoer (fragment)