Kunstzone

De post-hbo opleiding Cultuurbegeleider

Wisselwerking theorie en werkvloer

Tekst: Eeke Wervers | Beeld: Still openingsfilm conferentie Quality Now! (LKCA). Pak Producties, 2014

Negen pabo’s in Nederland bieden de post-hbo opleiding Cultuurbegeleider aan. De opleiding is speciaal ontwikkeld voor leerkrachten po met affiniteit voor kunst en cultuur, die op zoek zijn naar verdieping. Drie oud-studenten ver-tellen over de meerwaarde van de opleiding: kennis van de theorie achter cultuuronderwijs, kennis van verander-management en de ontwikkeling van cultuurcoördinator tot cultuurbegeleider.

Theorie
Op de pabo is er niet zoveel ruimte voor theorie over cultuuronderwijs, terwijl dat juist door veel deelnemers gewaardeerd wordt. ‘Deze opleiding heeft me juist de helicopterview gebracht die ik wilde. Ik kan nu vanuit een visie, samen met het team het cultuuronderwijs op school organiseren. Het lukt me nu de gedachte áchter het onderwijs verwoorden, waarom we het eigenlijk zo doen, wat de beste manier is en of er verschil moet zitten in de onder- en bovenbouw. Dat komt omdat mijn ‘rugzak’ beter is gevuld met literatuur, met verschillende visies op cultuuronderwijs.’

Verandermanagement
De theorie over veranderingsprocessen en de praktijk ervan vormen een belangrijk element van de opleiding. ‘Je leert welke processen een rol spelen, welke reacties je kunt verwachten, welke rol iedere reactie heeft en wat jouw eigen rol is. En heel belangrijk: je leert vooraf te onderzoeken wat precies de behoefte aan verandering is: waar ligt de urgentie? Tijdens mijn onderzoek heb ik geleerd een aantal belangrijke vragen te onderscheiden: Vind je verandering noodzakelijk, ben je gemotiveerd en voel je je competent? En vervolgens: wat is er nodig om die verandering te laten slagen?’

Persoonlijke ontwikkeling
Een cultuurcoördinator is vaak bezig met meer praktische activiteiten, zoals roosters, contacten, de organisatie en materialen. ‘Dankzij de opleiding kijk ik met een ‘uitgezoomde’, bredere blik naar wat we willen als school. Ik leerde dat iedereen zijn kwaliteiten heeft en dat je sommige dingen kunt aanpakken en andere kunt laten liggen. Ook leerde ik hoe je kunt samenwerken met vakdocenten. Het was verder leerzaam om op de opleiding leerkrachten van andere scholen te ontmoeten. Er werd echt wat van ons verwacht; ik sta al twaalf jaar voor de klas, na de pabo had ik niet meer zo intensief gestudeerd. De opleiding heeft me daarmee ook persoonlijk veel gebracht. Ik mocht weer zelf gaan leren.’