Kunstzone

Impact van creatief professionals op maatschappelijke vraagstukken

Samenwerkingen opzetten tussen creatief professionals en organisaties: hoe doe je dat?

Auteur: Marjolein Marzacu | Beeld: HKU Creatief Talent Werkt (2023). Fotografie: Olaf Schouw

Het potentieel van creatief talent wordt steeds beter opgemerkt door het mkb en de publieke sector. Een voorbeeld hiervan is het Ministerie van OCW dat een ontwerpende aanpak bij maatschappelijke opdrachten stimuleert via PONT. Wat is er nodig om een duurzame samenwerking tussen creatieven en organisaties tot stand te brengen? HKU, AHK en ArtEZ onderzoeken dit in het programma Creatief Talent Werkt.

Het kunstonderwijs stimuleert jonge creatief professionals steeds vaker om maatschappelijke impact te maken buiten hun eigen discipline. Belangrijk daarbij is dat studenten goed worden voorbereid op een toekomst waarin ze grenzen tussen domeinen oversteken en bruggen bouwen. Zo ontwikkelde HKU-alumna Fleur van der Linden in samenwerking met Talent voor Transitie een interactieve visualisatie om de energietransitie te versnellen, en koppelde de AHK erfgoedstudenten aan betaald voetbalorganisaties.

Deze samenwerkingen zijn inspirerend, maar ook complex. Terwijl organisaties vaak naar cijfers toewerken aan het eind van een project, werken creatieven iteratief en is het proces – naast het eindresultaat -van grote waarde. Om beter zicht te krijgen op deze complexiteit onderzocht HKU-docentonderzoeker Paul van Amerom wat belangrijke uitdagingen zijn in niet-alledaagse samenwerkingen. We lichten er een aantal uit.

De samenwerkingspartner
Het heeft voordelen als samenwerkingspartners niet alleen gezamenlijk hun doelen kunnen bereiken, maar ook in cultureel opzicht bij elkaar passen. Alle partners moeten flexibel zijn en zin hebben in een gezamenlijke vraagformulering. De opdracht overstijgt als het even kan het instrumentele, productgerichte en is open en toekomstgericht. Zie bijvoorbeeld de samenwerking van ArtEZ met Het HEM en van de AHK met Luther Museum Amsterdam. HKU werkt met mkb-partners als tussenschakel met grotere organisaties, zoals SETUP als schakel tussen HKU en de Belastingdienst en de R&D-tak Mijkswise als schakel tussen HKU en het grotere Mijksenaar.

De meerwaarde van werken met een creatief professional
Het is van groot belang om de meerwaarde van werken met creatief professionals scherp voor het voetlicht te brengen. Hier ligt een rol voor de kunsthogeschool, de creatief professional zelf én de betrokken werkveldpartner. Collectief leren staat op één, resultaat volgt daar (mogelijk) uit, in een proces van co-creatie.

De rollen van een creatief professional
Vertalen, puzzelen en masseren is nodig om goede partners te vinden en bij alle partijen de ogen te openen over wat samenwerking op kan leveren. Dat betekent dat je als creatief professional verschillende petten op moet zetten en verschillende rollen moet vervullen. En dat is nog niet zo eenvoudig.

Met Creatief Talent Werkt werken we de komende maanden aan de vertaling van deze en andere inzichten naar het onderwijs. Dit doen we onder meer door praktische (workshop)formats te ontwikkelen en te testen bij studenten. De centrale vraag daarbij is: welke vaardigheden moet je bezitten als creatief professional om buiten je eigen maakcontext te werken? Hoe bereid je als kunsthogeschool de komende generatie voor op een carrière waarin samenwerkingen met organisaties zowel binnen als buiten de kunsten mogelijk zijn? En ook, wat is er nodig aan de organiserende kant (privaat en publiek)?

Meer weten over Creatief Talent Werkt en/of de ontwikkeling van het onderwijsmateriaal? Stuur een e-mail naar marjolein.marzacu@hku.nl en kom in contact!

Lees hier het online magazine van het programma Creatief Talent Werkt.

In Kunstzone 04 2024 gaat HKU-associate lector Veerle Spronck dieper in op de competenties en vaardigheden die jonge creatief professionals moeten ontwikkelen om buiten hun eigen sector te werken.

Marjolein Marzacu is Kennis- en Impactmaker Creatief Ondernemerschap bij HKU.