Kunstzone

Jouw wereld met andere ogen

Auteur: Eline Zwart | Foto’s: Manoah Salampessy Foto 1. Vakcollege Helmond, Foto 2. Korenaer Eindhoven

Wat gebeurt er als vmbo-leerlingen educatieve programma’s mee ontwikkelen voor musea? Wat willen zij graag doen in een museum? Waar worden ze enthousiast van? Club Zien onderzocht het met als resultaat de educatieve programma’s Ogenschijnlijk en Opzicht.

Club Zien is een samenwerkingsverband van vijf Brabantse musea. Zij sloegen in 2021 de handen ineen om vmbo-leerlingen hun eigen wereld te laten ontdekken met andere ogen. Club Zien laat vmbo-leerlingen kennis maken met de musea en ervaren dat musea er ook voor hen zijn. Dit door passend, waardevol en curriculumvervangend educatief aanbod te ontwikkelen.

Vmbo-leerlingen weten zelf het beste wat ze willen doen en ervaren in een museum. Daarom zijn leerlingen en hun docenten vanaf het begin betrokken bij de ontwikkeling van deze educatieve programma’s. Leerlingen waren heel duidelijk: geef ons het vertrouwen dat we zelfstandig aan de slag kunnen, laat ons zelf kiezen wat we gaan doen, laat ons iets maken, we willen meerdere zintuigen aanspreken en we willen graag aan de slag met onderzoekende opdrachten.

Ogenschijnlijk
In december 2021 organiseerde Club Zien een denktanksessie voor leerlingen en docenten. Daar waren ook Teuntje en Thije bij aanwezig, twee leerlingen van het Sint Janslyceum in ’s-Hertogenbosch. Zij bedachten, samen met hun docent Kim, een prototype waarmee leerlingen luisteren naar muziek terwijl ze op onderzoek uitgaan in het museum. Dit prototype werd enthousiast ontvangen door de andere leerlingen en de docenten. In verschillende testrondes ontwikkelde Club Zien het programma verder, steeds aangescherpt met feedback van leerlingen en docenten.

Hoe wat je hoort beïnvloedt wat je ziet, kunnen vmbo-leerlingen in het eerste en tweede leerjaar nu ontdekken met Ogenschijnlijk. Ze maken in het museum verschillende kijk- en luisteropdrachten met silent disco koptelefoons op. Zo ontdekken ze verschillende perspectieven in de museumzalen. Door naar verschillende muziek te luisteren, ervaren ze de werken waar ze naar kijken heel anders.

Opzicht
Voor vmbo-leerlingen in het derde leerjaar is het programma Opzicht ontwikkeld. Hiervoor is nauw samengewerkt met docenten. Het programma is curriculumvervangend bij CKV. Leerlingen die deelnemen aan Opzicht kunnen één van de vier culturele activiteiten afvinken, maken een eigen beeldend werk en reflecteren op de culturele activiteit. Deze resultaten kunnen ze toevoegen aan hun kunstdossier.

Bij Opzicht gaan leerlingen in duo’s aan de slag met denk-, doe-, kijk- of tekenopdrachten. Ze kiezen zelf welke opdrachten ze willen maken en bij welke werken ze deze uitvoeren. De leerlingen kiezen verschillende opdrachtkaarten en worden zo uitgedaagd om op andere manieren door de museumzalen te gaan en anders te kijken. Het programma behandelt meerdere kunstdisciplines: theater, fotografie, erfgoed, design, beeldende kunst, film en muziek. Leerlingen ervaren de zelfstandigheid en keuzevrijheid die het programma biedt als positief: ‘Het was leuk dat je in duo’s kon werken en dat we zelfstandig door het museum de opdrachten mochten maken.’

Design Thinking
Club Zien werkt bij de ontwikkeling van educatieve programma’s met de Design Thinking-methode. Deze methode stelt de eindgebruiker centraal, in dit geval vmbo-leerlingen. Wil je meer weten over Design Thinking? Lees mijn artikel in Kunstzone #6 (verschijnt eind oktober 2023).

Nieuwsgierig geworden?
Ogenschijnlijk en Opzicht zijn nu te ervaren in Het Noordbrabants Museum en Design Museum Den Bosch.
Meer informatie over Club Zien vind je op www.clubzien.nl.