Klassieke muziek als afschrikmiddel?
Winschoten heeft te kampen met veel overlast in en rondom de McDonald’s-vestiging. Hangjongeren maken herrie, steken vuurwerk af, slopen de boel en gooien hun troep op de grond. Heel vervelend voor de inwoners van Winschoten lijkt me. In de Volkskrant lees ik dat de filiaalmanager een nieuw middel in de strijd gooit tegen de overlast veroorzakende jongeren: klassieke muziek! In de avonduren schallen de grote componisten uit de speakers. Welke componisten zijn gekozen, wil de filiaalmanager niet zeggen. Dat maakt me heel nieuwsgierig naar hoe dat gegaan is tijdens de vergadering over de overlast. Ik stel me zo voor dat er allemaal mannen zitten die zelf een stoffige Kruidvat-cd-box van Bach en Mozart hebben en ongehinderd door enige voorkennis een willekeurige selectie maken. Ik doe een gok. Bach staat zeker op de playlist want dat klinkt lekker serieus. Mozart is te vrolijk, te veel noten en te frivool. Händel moet je mee oppassen. Dat kan hier en daar een groove hebben. Chopin kan niet ontbreken. Zijn lyrische melodieën klinken vast lekker op dat tochtige plein in Winschoten. Waarschijnlijk krijgen ze een playlist uit het hoofdkantoor in Chicago. Geen vragen stellen, gewoon afdraaien en het experiment uitvoeren. De uitkomst is verbluffend. De overlast is drastisch gedaald en de jongeren hangen niet meer rond in en bij de McDonald’s.
Zowel de Volkskrant als McDonald’s trekken een valse conclusie uit het experiment: klassieke muziek werkt als afschrikmiddel om jongeren te verjagen. Ja, de hangjongeren zijn verdwenen, maar niet omdat ze als vampieren in het zonlicht verbranden bij het horen van een nocturne van Chopin. Er is hier iets heel anders aan de hand. Klassieke muziek jaagt geen jongeren weg, het maakt ze rustig, sereen en kalm. En dat is precies waar ze niet naar op zoek zijn. Ze willen dingen slopen en als het kan obscene teksten achterlaten op de muur. Bach doet deze behoefte verdwijnen.
Afgelopen weekend was ik met mijn studenten van de Opleiding Docent Muziek in Maastricht om het klassieke muziekfestival te bezoeken. In middeleeuwse hofjes, boetiekjes en prachtige tuinen voerden verschillende ensembles klassieke muziek uit. Met het experiment van McDonald’s in mijn achterhoofd testte ik mijn hypothese dat klassieke muziek je rustig en sereen maakt. De doorgaans gehaaste stedeling zat met de ogen dicht rustig te luisteren. De jongeren die er waren hebben geen ruiten ingetrapt, geen kleding gejat in de boetiekjes en de muren waren na afloop van Schuberts octet in F-groot niet beklad. Mijn studenten hebben zich voorbeeldig gedragen.
Als klassieke muziek van Winschoten tot Maastricht pleinen schoonveegt en toehoorders in een staat van sereniteit brengt, dan pleit ik voor nog meer rustgevende muziek in de openbare ruimte. Laat het Concertgebouworkest tijdens de spits galmen over de fietspaden van Amsterdam zodat fietsers wat vriendelijker worden en niet elke verwarde toerist bijna doodrijden. Zet een strijkorkest in het Vondelpark om te voorkomen dat grote groepen BBQ’ende studenten met elkaar op de vuist gaan omdat er rook de verkeerde kant opwaait. Bedankt McDonald’s, jullie hebben klassieke muziek een enorme dienst bewezen.
Klassieke muziek in de openbare ruimte
