De vakverenigingen behartigen de positie van de kunstvakken en hun docenten. In Lidstaat leest u over hun reilen en zeilen en wat hen zoal bezig houdt.
Lidstaat: Mag je nog verbeelding hebben?

Bij een nieuw schooljaar terug naar het eind van de zestiger jaren. Een nieuwe generatie roerde zich. Rellen, rookbommen en gevechten met de politie in Amsterdam of Straatsburg. Grof geweld door Baader en Mainhof in Duitsland. Maar ook vreedzame bijeenkomsten rond ons eigen Lieverdje. In Praag bloeide de lente. We waren lief voor elkaar tijdens massale popfestivals.
‘L’imagination au pouvoir’ stond er op de muren van de Franse hoofdstad gekalkt. ‘De verbeelding aan de macht’, vertaalden we in Amsterdam.De gevestigde orde was geschokt. Na de oorlog was immers een nieuwe maatschappij opgebouwd, we hadden alle reden om blij en tevreden te zijn met die nieuwe cultuur van vrede, welvaart en voorspoed.
Een groot begrip, cultuur. Vraag zomaar wat collega’s naar wat ze hieronder verstaan en je krijgt evenzoveel antwoorden. In de kunsteducatie is cultuur is nog maar kort het woord dat in elk onderwijsprogramma en in elke beleidsnota opgenomen dient te zijn. Volgens de gemiddelde encyclopedie is cultuur alles wat door een samenleving wordt gemaakt, door mensen voortgebracht en door die samenleving gekoesterd als ‘eigen’. Maar muziek, theater, beeldende kunst zijn iets anders. Daar klinkt het over vormgeven van wat nog niet bestaat of over de geschiedenis daarvan. Kunst gaat dus ook over verbeelding, dat wat mensen dromen, waar ze naar op zoek zijn of nog graag zouden willen maken. Wat we hebben bereikt, waar we trots op zijn: de canon wordt in de kritiek nogal eens onder de noemer conservatief geschaard. Rembrandt, Mozart, Shakespeare zijn monumenten. Maar dat zijn ze geworden omdat het de dromers van hun tijd waren.
Dromers vinden we trouwens niet alleen in de kunsten. Wat zou onze cultuur zijn zonder Antonie van Leeuwenhoek, Voltaire of Einstein? Waarom hoort cultuur eigenlijk niet bij vakken als wiskunde, natuur- of scheikunde? Kritiek op de cultuur, op de maatschappij, op datgene wat al is opgebouwd is in het belang van die cultuur hard nodig. En dan niet de cynische, de ontevredene of de wraakzuchtige. Nee, het is de droom die een cultuur vooruit helpt. De droom van een cultuur, een maatschappij die zichzelf kritisch durft te bezien en zo in staat is zich steeds te vernieuwen. De verbeelding – zo eigen aan de kunsten – is belangrijk gereedschap. Dat is waarom de kunstvakken in het onderwijs bitter noodzakelijk zijn.
Ik heb de meer dan vijftig jaar oude kreet tijdens de laatste onderwijsprotesten gemist. ‘De verbeelding aan de macht’. Tip voor onze volgende ontmoetingen op het Haagse Malieveld?