Piemels in de kunstles
Auteur: Floor Roos | Beeld: Danielle Hogendoorn

Piemels in de kunstles
Auteur: Floor Roos | Beeld: Danielle Hogendoorn
Of het nu met klei, potlood of het lijmpistool is, tijdens de kunstlessen worden er behoorlijk wat piemels gefröbeld. Wat is de drijfveer (van jongens) om overal piemels van te maken of ze ergens op te tekenen? Wat doe je er als docent mee of aan?
Beeldvorming
Gniffelend kijken vier jongetjes of ik het doorheb; er ligt een enorme geboetseerde piemel op tafel. Zonder te blikken of te blozen complimenteer ik hen met hun vakmanschap. Het is bijna elke week raak, het lijkt alsof ik getest word: hoe gaat ze reageren op de geknutselde adonisvorm?
Volgens psychoanalisten is het tekenen van piemels door mannen te koppelen aan freudiaanse theorieën. Door steeds weer piemels te tekenen geeft de man te kennen dat wie een fallus heeft, de macht heeft en dus niet tekortschiet. Vrouwelijke geslachtsorganen zie ik veel minder vaak terug in de kunstlessen. Bregje Hof (De Correspondent, april 2017) pleit voor realistischer vrouwelijke geslachtsdelen (‘niet enkel als een gladde driehoek’) in de kunst. Het beeld van vrouwen in onze beeldcultuur moet niet al te eenzijdig en onrealistisch zijn, schrijft ze. En zeker niet ‘dat ene lichaamsdeel waarop het grootste taboe rust’. Hof bespreekt onder andere Great Wall of Vagina (2013) van de Engelse kunstenaar Jamie McCartney. Met vierhonderd unieke gipsen afgietsels van vagina’s laat McCartney zien dat de perfecte vagina niet bestaat.
Gegiechel
Het lichaam is altijd een gewild onderwerp geweest in de kunst. Toch kunnen dertienjarigen de naakten van bijvoorbeeld Rubens vaak niet zonder te gniffelen bekijken. Dat geldt ook voor een dansvoorstelling waar de strakke kleding van de dansers de pubergeest afleidt van de betekenis van het stuk. Beeldend werk zoals de Great Wall of Vagina is niet eenvoudig om met hen te bespreken. Vaak belemmert schaamtegevoel of gegiechel dan het gesprek in de klas. Toch lijkt het mij belangrijk dit ongemak, passend bij de intentie van het kunstwerk, aan te kaarten.
Rundfunk
Geknutselde piemels in de kunstles, ze zullen vast blijven. Ik vermoed vooral om leeftijdsgenoten te imponeren, met als bonus de reactie van de docent. Er niet te veel aandacht aan besteden lijkt mij nog steeds de beste remedie. Of misschien zou een absurde sketch zoals in de serie Rundfunk, waarin de kunstdocent het thema op een wel heel eigenzinnige manier behandelt, een mooie introductie zijn op het thema taboes en geslachtsdelen in de kunst.