Kunstzone

Vlaanderen boven

Auteur: Marjo van Hoorn | Illustratie: Raymond Teitsma

De aandacht in deze Kunstzone voor de cultuureducatie van onze zuiderburen is zeker niet als ironische ode bedoeld, zoals Raymond van het Groenewoud dat juist beoogde met zijn songtekst. Het is veeleer een schrijlingse verkenning, ingegeven door wat Schönau elders in dit nummer ook betoogt; dat discussies over het onderwijs meer en meer een internationaal karakter krijgen.

Het gaat ons om de beider blik. Soms letterlijk, als cultuureducatie in ons land en in de Belgische regio met elkaar wordt vergeleken. Vaker is die blik indirecter, in de vorm van een vertoog dat aanknopingspunten voor Hollandse praktijken kan bieden.
In samenwerking met CANON Cultuurcel en Fontys master Kunsteducatie belichten we onderwerpen die voor zowel ‘onder’ als ‘boven’ de grens relevant en actueel zijn. Ernst en luim wisselen elkaar daarbij af, een goede mix van karaktertrekken die we – cliché of niet – elkaar wederzijds toedichten.

Hakend aan de discussies over hetzij het accent op docent- of op kunstenaarschap, beschrijven DeBaets en Geudens nieuwe masteropleidingen aan de Vlaamse kunsthogescholen. Bob Selderslaghs laat ons kennismaken met zijn promotieonderzoek Mantle of the Expert. Leerlingen trekken in figuurlijke zin de ‘mantel’ van een expert aan om zich te kunnen inleven in een fictieve situatie waarin zij als een groep experts fungeren, die een belangrijke opdracht uitvoert voor een opdrachtgever. Selderslaghs laat ons voorts op innemende wijze zien hoe belangrijk onderzoek naar de kunsteducatieve praktijk is. Veerle Vanbuel promoot de Cultuurdagen voor de lerarenopleidingen, waar studenten en docenten van alle Vlaamse hogescholen vertegenwoordigd zijn. Een jaarlijks terugkerend tweedaags ‘feest van inspiratie’, schrijft ze.

Is Vlaamse cultuureducatie zoiets als Nederlands cultuureducatie? Lode Vermeersch die onderzoekt in hoeverre de Nederlandse en Vlaamse cultuureducatie uiteenloopt, bespeurt een zekere ambiguïteit bij de vraag hoe verschillend of gelijkend die twee zijn.
Na lezing kunnen we niet anders dan vaststellen dat cultuureducatie in Nederland en Vlaanderen ieder aparte systemen vormen. Met een eigen structuur en hiërarchie, eigen kanalen en media. Ze overlappen elkaar deels, maar ze vallen niet samen, vormen geen homogeen geheel.

Doen de verschillen er eigenlijk wel toe? Juist de Vlaamse ‘toepassing’ van het Nederlandse Cultuur in de Spiegel blijkt een voorbeeld te zijn voor Nederlandse leraren primair onderwijs en voortgezet onderwijs, terwijl na een ‘life’ ontmoeting de Vlamingen op hun beurt er weer nieuwe ideeën van de Nederlanders opdoen.

Terug naar de intentie. Niet alleen de internationalisering in de onderwijsdiscussies trok onze aandacht. Dit themanummer is ook ontstaan uit de wens naar een nauwere toenadering tussen Noord en Zuid. Met waardering voor verschillen, aandacht voor het andere. Cultuureducatie wordt (ook) rijker door verscheidenheid. Nederland heeft veel te leren van Vlaanderen, Vlaanderen heeft van Nederland veel te leren.
Wij staan te popelen.