Als ik dit redactioneel schrijf, mijn laatste voor Kunstzone, staat het kwik op 39.4 graden in mijn woonplaats Maastricht. Climate change is geen abstractie meer van een smeltende Noordpool of een zinkend atol in de Stille Zuidzee, heel Nederland ligt momenteel plat door de verzengende hitte. Volgens Willem Weitkamp, directeur van ArtEZ Zwolle leven we in een deprimerend tijdperk: een troosteloos afdrijven naar de ecologische afgrond. Hij weigert zich neer te leggen bij deze apocalyptische teneur en vindt dat kunstdocenten mensen moeten wijzen op hun vrolijke vrijheid. Volgens hem worden we niet gedetermineerd door klimaatverandering of de algoritmes van voortschrijdende technologie. We zijn mens en dus zijn we vrij. Weitkamp denkt dat verbeeldingskracht ons zal redden en heeft er vertrouwen in dat we tijdig met oplossingen komen om het tij te keren. Om ons op weg te helpen herinnert hij ons aan het werk van grote denkers door de eeuwen heen bij wie we de mosterd kunnen halen.
Verbeelding is het thema van deze Kunstzone. Daarom ging Michel Berendsen, die samen met mij Kunstzone verlaat, op zoek naar prikkelende perspectieven. Hij vindt dat we een voorbeeld kunnen nemen aan Bert Barten. Deze musicus legde zijn oor niet te luisteren bij filosofen, maar bij bomen. Bomen produceren langzame geluidsgolven en ademen één keer per etmaal door water op te zuigen en afvalstoffen naar de grond af te voeren.
Voor mensen zijn deze geluiden niet waarneembaar, maar door middel van sensoren maakt hij de sapstroom, het proces van fotosynthese en het zweten van de boom hoorbaar. Zijn compositie Talking Trees is bedoeld om meer empathie met de natuur te creëren en onze verwantschap met alles wat bloeit en groeit duidelijk te maken. Flora speelt trouwens ook de hoofdrol in de brief die Wouter Engelbart schreef. Hij vraagt zich af of zijn begonia voelt dat hij zich in de ruimte bevindt en of zijn muziekkeuze in de smaak valt bij zijn groene medebewoner. Op ironische wijze bevraagt hij het wezen van de begonia en onze relatie met de stoet van veronachtzaamde kamerplanten die ons dagelijks leven bevolken. Zij zijn immers heel wat minder vrolijk en vrij dan wij.
Na vijf jaar hoofdredacteurschap geef ik vanaf de volgende editie het stokje door. Mijn vurigste wens is dat Kunstzone blijft wat het nu is: een onafhankelijk, eigenwijs en artistiek vakblad door en voor de beroepsgroep. Kunstzone was steeds een gezamenlijk product waar redactie, lezers, makers en auteurs aan meewerkten. Daarvoor dank ik iedereen en dus ook u. Ik hoop dat u net zo’n goede tijd met Kunstzone gehad heeft als ik.
Adieu, Judith
