Per dag worden er 95 miljoen fotos en videos gedeeld op Instagram. Het zijn voornamelijk selfies. De gemiddelde millennial zou zelfs 25.700 selfies in zijn leven maken. Deze openbare beelden leveren interessant materiaal op voor kunstprojecten. 

Neem het project Showroom Girls (2011) van Willem de Populier. Een reeks fotos van twee meiden, gezichten onherkenbaar gemaakt met een roze stip. Ze maakten in een uur 153 fotos in een showroom van een winkelcentrum en verwijderden er vervolgens 62. Wat is er te zien op de verwijderde fotos? Waarom lieten ze de rest staan? Populier vraagt zich af of we hier te maken hebben met digitale narcisten. Richard Prince gaat een stapje verder. Hij heeft voor zijn kunstproject New Portraits (2015) een keur aan instagramfotos geselecteerd en ze op groot doek geprint. Voor tienduizenden dollars per stuk worden ze verkocht. De oorspronkelijke makers weten van niets.  

“Mogen beelden die openbaar zijn, gebruikt worden voor eigen doeleinden?” 

 

Beide kunstenaars onderzoeken digitale privacy. Mogen beelden die openbaar zijn, gebruikt worden voor eigen doeleinden? Mag men ze tentoonstellen in een galerie? Welke invloed heeft die contextverschuiving op het beeld? Prince is aangeklaagd wegens plagiaat, de zaak loopt nog.

 

No duckfaces  

Waar ook met privacy en fotografie gespeeld wordt is gek genoeg op school. De Algemene Verordening Gegevensbescherming verbiedt fotos van leerlingen zonder hun toestemming te delen of openbaar te maken. De docent-fotograaf moet dus oplossingen vinden om leerlingen onherkenbaar in beeld te brengen. Neem de foto van Yasmine. Zij was jarig op kamp. In plaats van een lachend meisje, cadeautje in haar hand, vriendinnen met getrainde duckfaces ernaast, zien we nu een beeld dat nieuwsgierig maakt. Suggestief. Uitnodigt tot onderzoek zoals de fotos van Populier en Prince. Wie is de persoon op de foto? Waarom is zij niet volledig in beeld 

Op tafel zien we plastic servies, haar bordje is nog niet gebruikt. Gaat ze zo ontbijten? De gekleurde bordjes, bekers en bestek roepen het beeld op van een kampeersetting. De wat gehavende tafel vertelt ons over de talloze maaltijden die hij heeft moeten doorstaan. De handen van het meisje halen make-up uit een doosje. Het setje is nieuw. Het vlaggetje dat haar hoofd verbergt, suggereert dat er een feest gaande is, op tafel staat een bordje met een brandend nepkaarsje. Een verjaardagskaarsje? De hoofdpersonen in de fotos van Populier en Prince maakten een selectie uit openbare portretfotos en deelden ze online. Zijn docenten zich bewust van de kwaliteit van hun beelden? Zou er ooit een tentoonstelling komt met anonieme leerlingen in de hoofdrol? 

 

  

Lennie SteenbeekLidstaat: Inspiratie ligt op straat Buitenblik: Siem Nozza ‘Creativiteit is de belangrijkste waarde in de mens’   Creativiteit bruist in Uden Theater: Oorlogsgeheimen delen

Cover #6

Radically Mine! 2024 Winnend object juryprijs Leerlingenwerk vso De Berkenschutse (Heeze) Van Abbemuseum Foto Damion Thakoer (fragment)