Kunstzone

Vluchten, kunst en pabostudenten

Kunstlessen voor vluchtelingkinderen

Auteur: Ingrid Smit | Foto: Roland Conté

Hoe geef je pabostudenten gereedschap in handen om in klassen met zowel kinderen met een vluchtelingachtergrond als Nederlandse kinderen te werken? En wat is daarbij de rol van kunst? Deze vragen lagen ten grondslag aan de pilot die LKCA en De Werkelijkheid ontwikkelden op drie pabo’s.

De vraag kwam voort uit de toestroom van vluchtelingen naar ons land. Alle kinderen en jongeren – van 5 tot 17 jaar – die in Nederland verblijven, zijn leerplichtig. Voor kinderen van asielzoekers geldt daarom dat ze zo snel mogelijk nadat ze een opvang bereikt hebben deelnemen aan het onderwijs. Het onderwijs moet hierop anticiperen, wat zowel voor leerkrachten, pabostudenten als leerlingen in het basisonderwijs niet altijd makkelijk is.

Vluchten
Tijdens twee workshopdagen gingen kunstenaars van De Werkelijkheid aan de slag met pabostudenten van HAN, Windesheim Almere en Hanzehogeschool Groningen.
Dag 1 staat in het teken van kennismaking en inzicht verkrijgen over wat het betekent om te vluchten. De kunstenaars putten daarvoor uit hun ervaringen, ze hebben zelf een vluchtelingachtergrond en vertellen over wat dat voor hen betekent en welke rol zij hun kunst daarin geven. Zij stellen de studenten de vraag: ‘Denken jullie dat hier ook een situatie zou kunnen ontstaan waardoor je zou moeten vluchten? Wat zou je dan meenemen?’
Ter voorbereiding op de tweede dag moeten de studenten bedenken welk voorwerp iets vertelt/verbeeldt over hun identiteit en het voorwerp zou zijn dat ze beslist zouden meenemen, als ze moeten vluchten. Ze nemen dat voorwerp mee en gaan daar die tweede dag met elkaar over in gesprek. Veel voorwerpen die ze meenemen hebben te maken met hun familie, grootouders en gebeurtenissen uit het verleden.

Herkenning en erkenning
Voor de slotopdracht van de workshop moeten de studenten een voorwerp of object maken dat iets zegt over henzelf, hun identiteit, culturele achtergrond en familie. De enige eis is dat het een driedimensionaal voorwerp/object wordt. De kunstenaars lopen rond om advies te geven, of hen te begeleiden bij de uitvoering. Het werk wordt daarna gepresenteerd en de studenten geven een toelichting. Die persoonlijke verhalen dragen bij aan (onderlinge) erkenning en herkenning. Voor de eindopdracht ontwikkelen de studenten – op basis van hetgeen zij gezien, gehoord en gevoeld hebben tijdens de workshopdagen- een les voor hun eigen klas.

Nieuwsgierig geworden?

De Werkelijkheid is een divers netwerk van ondernemende kunstenaars, divers in de brede zin van het woord: van over de hele wereld en van alle kunstdisciplines. Zij geven lezingen en presentaties, workshops en trainingen, doen aan bemiddeling, stellen exposities samen, maken kunst in opdracht en werken (mee) aan community art projecten. Zie: www.werkelijkheid.com