Kunstzone

Yulia & Juliet gaat over het gevoel van opgesloten zijn in jezelf

Auteur: Tamara Klopper | Beeld: Yulia & Juliet videostill

Op zoek naar vrijheid, dat zijn de twee meisjes in de korte film Yulia & Juliet (2018) van regisseur Zara Dwinger in letterlijke zin, want hun leven speelt zich af in een gesloten jeugdinrichting. Als Juliet vanwege goed gedrag naar huis mag, blijft Yulia radeloos achter.

Waarom speelt Yulia & Juliet speelt zich af in een gesloten jeugdinstelling?
‘Het leuke van film is dat je de omgeving kunt gebruiken om een universeel gevoel te verbeelden. De zoektocht naar vrijheid en het gevoel van vastzitten zullen veel jongeren wel herkennen. De inrichting symboliseert het beklemmende gevoel van opgesloten zitten in jezelf, je niet op je plek voelen. Je kunt daarin iets herkennen van hoe je je voelt als jongere: je wilt bevrijd zijn van het opgesloten gevoel, en het lukt niet.’

Veel van je films gaan over de beleving van tieners, jongeren.
‘Vier korte films heb ik daarover gemaakt, ook omdat die periode voor mijzelf tekenend is geweest. Wat ik er fascinerend aan blijf vinden, is dat het zo intens is. Alles is nieuw. Je wordt voor het eerst hevig verliefd of raakt heartbroken. Veel mensen zeggen – terugkijkend – dat ze zich heel slecht voelden tijdens de puberteit en tegelijkertijd op hun allerbest.’

Yulia & Juliet gaat over de liefde tussen twee meisjes. Wilde je een statement maken?
‘Dat het over de diepe liefde tussen twee meisjes gaat is eigenlijk geen issue in deze film. Ik vond het belangrijk dat je ziet dat dit gewoon een liefdesverhaal is, en het niet ‘anders’ is. Voor mij gaat de film over het intense gevoel van je opgesloten voelen en het verlangen naar vrijheid. Het idee voor de film begon als een verhaal over de vriendschap tussen twee vriendinnen in een jeugdinstelling dat tragisch verloopt, omdat een van de twee vrijkomt en de ander achterblijft. Maar toen dachten scenarioschrijver Jolein Laarman en ik: verliefdheid is nog zoveel sterker, dàt moet het worden. Zo ontstond het idee om Romeo en Julia, het meest beroemde liefdesverhaal, te verplaatsen naar twee meisjes.’

Een gesloten inrichting kan grauw zijn. Toch is de sfeer in Yulia & Juliet sprookjesachtig.
‘Ik noem het een larger-than-life-sfeer, waarbij wat je ziet niet honderd procent realistisch is. Het was zeker niet mijn bedoeling een realistische film te maken over het leven in een inrichting. Het is een liefdesverhaal. De grauwe wereld verdwijnt naar de achtergrond als Yulia en Juliet samenzijn. Als een scène roze kleurt, is het hoe het voor hen voelt. En dat is eigenlijk wat ik probeerde met de hele film; het had een droom kunnen zijn, een herinnering. Dat komt vooral door de kleuren, die maken het niet helemaal van deze wereld is.”

Als kijker beleef je het opgesloten gevoel versus vrijheid mee.
‘Dat zit ‘m bijvoorbeeld in de cameravoering. Soms filmden we de meisjes van bovenaf.  Wat er dan visueel gebeurt, is dat het de personages ‘de grond indrukt’. Het maakt ze klein, je ziet de grond. Op het moment dat Juliet vrij is, hebben we haar ook van beneden af gefilmd. Ze komt zo niet alleen groot en ‘beter’ over, je ziet ook de lucht, ruimte. Je ervaart als kijker meer vrijheid.‘

Met de nieuwe digitale les van het Netwerk Filmeducatie bij Yulia & Juliet kijken leerlingen deze film en ontdekken ze hoe je thema’s hebt verbeeld en versterkt met licht, kleur en camerawerk.
‘Als ik hoor wat leerlingen doen met filmeducatie denk ik: had ik ook maar films in de klas gezien die een gesprek openen. Het zou mooi zijn als ze iets hebben gezien waarin ze zichzelf herkennen. Het is fijn als je jezelf herkent in media, dat je bevestigt krijgt dat dit ook verhalen zijn die verteld mogen worden. En als leerlingen film maken en nadenken over hoe je een gevoel kunt omzetten in kleur, licht of beeld, hoop ik dat ze meekrijgen hoe je gevoel kunt omzetten in beeld en geluid.
Maar ook als ze geen film maken is het waardevol. Want het gaat ook om in contact staan met je gevoel. Misschien laat het ze het ze anders kijken, dat zou ik wel heel leuk vinden.’