Kunstzone

De Kunst van het Ontwerpen 2025

06-10-2025

Auteur: Joan Poortman | Beeld: 1. De jury v.l.n.r.  Gemma Tegelaers, Inge Hekman, Emiel Heijnen en Anne Bos 2. Alle genomineerden 3. De drie winnaars v.l.n.r. Femke Schaffelaars (publieksprijs), Robbert van Strien (juryprijs) en Vera Adriaanse (Guts & Glory challenge) Fotografie Simmer Pinkster 4. Logo Maike Kalmeijer

Op vrijdag 3 oktober stond de NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden in het teken van De Kunst van het Ontwerpen, een jaarlijkse ontwerpprijs die is uitgegroeid tot een traditie onder kunstvakdocentenopleidingen. Het landelijk overleg KVDO, dit keer samen met de vakvereniging VONCK (Vereniging Onderwijs kunst en Cultuur) biedt met deze prijs een podium aan beginnende kunsteducatoren.

De tien genomineerden mochten hun ideeën live pitchen aan een vakjury en het publiek. De inzendingen vormden een inspirerend palet aan perspectieven. Hoewel elk ontwerp uniek was, viel het de jury op dat deze nieuwe generatie docenten zich bewust is van hun rol in de samenleving. 

“Alle ontwerpen ademen hoop,” aldus jurylid Inge Hekman, hoofd educatie van het Fries Museum. “Ze getuigen van een oprechte betrokkenheid bij hun diverse doelgroepen. Deze lichting ziet kunsteducatie niet alleen als een vak, maar als een middel om de wereld een beetje beter te maken. In tijden van polarisatie en onzekerheid is dat heel mooi om te zien.”

Winnaars
De uitreiking kende drie prijzen. De publieksprijs ging naar Femke Schaffelaars met Onderbelicht, een speels en visueel sterk fotografieprogramma voor het vmbo. Haar ontwerp agendeert de structurele ondervertegenwoordiging van vmbo-leerlingen in de kunstvakken en zet ze in het licht. 

De aanmoedigingsprijs, de Guts & Glory Challenge, werd gewonnen door Vera Adriaanse met Observaties Observeren, een concept waarin leerlingen anders leren kijken naar hun alledaagse omgeving. De aanmoedigingsprijs biedt haar ruimte om dit bijzondere idee verder uit te werken. 

De juryprijs werd toegekend aan Robbert van Strien met Net Echt, een goed doordacht lesprogramma over found footage in film. “Een compleet, direct inzetbaar ontwerp, tot in het kleinste details uitgewerkt,” aldus Inge Hekman, namens de jury. De jury was zeer onder de indruk van de grote hoeveelheid lesmateriaal, dat met zorgvuldigheid binnen het thema was ontworpen.

Ontwerp in de kunsteducatie is een kunstvorm op zich. 

Kunsteducatie is een kunstvorm
De middag bewees dat ontwerp in kunsteducatie veel meer is dan een didactisch hulpmiddel; het is een kunstvorm op zich. De jury zag ontwerpen die kritisch reflecteerden op maatschappij en onderwijs, maar altijd met een constructieve, creatieve inslag. 

Met een feestelijke borrel als afsluiting en een zaal vol geïnspireerde studenten, zette De Kunst van het Ontwerpen niet alleen de winnaars in de spotlight, maar gaf ook een mooie voorzet aan alle aanwezige studenten van de verschillende academies, om volgend jaar hun eigen ontwerpen in te zenden.

Joan Poortman is docent Kunsttheorie & Kunstfilosofie en docent Pedagogiek. Ook is zij onderzoeker bij Codarts, Willem de Kooning Academy, Rotterdam Art Posse en KEOZ.