Kunstzone 2 is uit! Over mentaal welzijn en kunstonderwijs
Beeld: Theaterschool Utrecht – Het Tussenjaar De Sterrenmoeder (2025) Shirley Bak Spelers Erik, Zoë, Renske, Iris, Hannah, Ian, Maaike, Luna, Marijke Begeleiding Jimat Pelupessy & Janne de Bruin Foto Wessel Spoelder (fragment)
Wat betekent het om jong te zijn in 2025? En welke rol kan kunstonderwijs spelen in het omgaan met mentale uitdagingen? In Kunstzone 2 verkennen we de kracht van kunst voor het mentaal welzijn van jongeren.
Hoe ga je als jongere om met prestatiedruk, online pesten, oorlogen in het nieuws en een stortvloed aan prikkels? En belangrijker nog: hoe geef je woorden, bewegingen, beelden en klank aan wat je voelt?
Volgens verschillende onderzoeken van het Trimbos-instituut, waaronder Jong na corona (2022), zijn mentale problemen onder jongeren fors toegenomen na de coronacrisis. Zo ervaart bijna de helft van de meisjes in het voortgezet onderwijs emotionele problemen of psychosomatische klachten. Ook hyperactiviteit en aandachtsproblemen komen vaker voor. De toenemende druk door schoolwerk is daarbij een belangrijke factor. Onderwijs kan dus niet achterblijven als het gaat om het ondersteunen van jongeren in hun welzijn.
In deze editie van Kunstzone onderzoeken we hoe kunstonderwijs daaraan kan bijdragen. Creatieve vakken bieden jongeren ruimte om hun binnenwereld te verkennen, emoties te uiten en veerkracht op te bouwen. Dat roept vragen op: hoe geef je die ruimte als docent? Hoe bied je veiligheid zonder therapeut te worden? En wat werkt écht?
Muziek, theater en film als ingang
In dit themanummer lees je hoe met muziek betekenis en sociale verbinding kunt creëren, en hoe theater en film het gesprek over mentale gezondheid kunnen openen. Verschillende kunstvakdocenten delen hun ervaringen uit de lespraktijk. Ook spreken we studenten die reflecteren op hun eigen welzijn en op de rol die kunst hierin speelt: als uitlaatklep, spiegel en manier om in contact te komen met jezelf en anderen.
Verder besteden we aandacht aan initiatieven zoals Open Up, een samenwerking van het Van Gogh Museum met jongeren rond het thema mentale gezondheid. Dit soort projecten laat zien hoe kunst in educatieve contexten uitnodigt tot gesprek, reflectie en verbondenheid.
Wat opvalt in de bijdragen is de breed gedeelde overtuiging dat kunstonderwijs geen luxe is, maar noodzaak. Of het nu om beeldende kunst, dans, theater, film of muziek gaat: met kunstonderwijs geven we jongeren een extra taal om zich mee uit te drukken.
Verder in dit nummer
Naast het themadossier over mentaal welzijn lees je in deze editie meer over ontwikkelingen in het kunstonderwijs. Zo introduceren we een nieuwe rubriek waarin collega’s hun favoriete digitale tools delen, die vervolgens misschien toegepast kunnen worden in de eigen lespraktijk.
Ook volgen we hoe pabostudenten worden voorbereid op het kunstonderwijs op de basisschool en Piet Hagenaars spreekt met lerarenopleiders en studenten van zes hogescholen en geeft een inkijkje in de manieren waarop kunst in het pabocurriculum is verankerd.
Kersverse Kunstzone-redacteur (en muziek- en ckv-docent) Moreno Maugliani pleit in zijn artikel voor een herwaardering van creativiteit als essentiële vaardigheid voor toekomstige werknemers. Hij laat zien laat zien waarom kunstonderwijs cruciaal is voor de toekomst van werk.
Veel leesplezier!
Redactie Kunstzone
Bestel KZ02/2025!
