Toekomstschap – Deel 4 – Geen bullshitjobs
Blog / Arida Bandringa / 08-05-2025
Mbo-beroepen zijn onmisbaar voor de samenleving. De roep om meer erkenning klinkt dan ook steeds luider. Arida Bandringa vraagt zich af: wanneer komt er ook een eerlijke beloning voor praktisch geschoolden?
Bullshitjobs worden ze genoemd: banen die goed betaald worden, maar die door de werknemers zelf als zinloos of overbodig worden ervaren. Antropoloog David Graeber beschreef dit fenomeen en stelde dat deze functies nauwelijks bijdragen aan de samenleving. Daartegenover staan beroepen waarvan het maatschappelijk belang overduidelijk is; denk aan het onderwijs en de zorg, maar ook aan technische beroepen.
Voormalig OCW-minister Robbert Dijkgraaf pleitte daarom voor een herwaardering van het mbo, met meer erkenning voor vakmanschap. Ook mbo-docent en schrijver Karim Amghar zet zich hiervoor in. In zijn pamflet Maar dat begrijp jij toch niet (2025) bepleit hij zelfs een mbo-quotum in de Tweede Kamer. Zijn logische vraag: waarom zijn de makers van morgen niet structureel betrokken bij regelgeving over thema’s waar zij dagelijks mee te maken hebben, zoals energietransitie en woningbouw? In een interview met techniekorganisatie De Makers van Morgen licht Amghar toe: “Kijk naar al die laadpalen voor auto’s, kijk naar de verlichting in de huizen en de straten. De mensen die dat hebben gemaakt zijn er supertrots op. ‘Onze kunstwerken’ noemen de mbo’ers die ik heb gesproken de wegen en bruggen en gebouwen die ze hebben neergezet en geïnstalleerd. Sindsdien noem ik ze zelf ook zo: kunstwerken.”
Maar als we hun werk als kunst erkennen, moeten we deze kunstenaars dan niet ook eerlijk belonen? Kunstenaar Yuri Veerman bracht de scheefgroei in salarissen krachtig in beeld. Met de metershoge datavisualisatie Dit zijn onze helden, gemaakt in het coronajaar 2020, toont hij hoe essentiële beroepen tijdens de pandemie aanzienlijk minder werden beloond dan topfuncties bij bedrijven als KLM en Booking. Veerman pleit niet voor gelijke salarissen voor iedereen, maar wel voor een eerlijkere waardering van ieders bijdrage aan de maatschappij.
Dit zijn onze helden Yuri Veerman (2020) Foto Sjoerd Knibbeler / Platform BK www.ditzijnonzehelden.nl
In de podcast Kunsteducatie doorgelicht ga ik samen met AHK-lector Emiel Heijnen en onderzoeker Huub Braam van het LKCA dieper in op dit onderwerp. We bespreken hoe studenten via kunst en creativiteit maatschappelijke thema’s verkennen en hun rol als burger en toekomstmaker ontdekken. Om studenten in het mbo te helpen hun stem te vinden en te ontdekken hoe zij een actieve bijdrage kunnen leveren aan vormgeven van de samenleving, zijn lessen rond creatief burgerschap een krachtig middel. In plaats van hen enkel te leren zich aan te passen aan bestaande structuren, leren zij kritisch, creatief en betrokken te participeren in de maatschappij (van de toekomst).
Want die hooggespecialiseerde vakmensen, die hebben we vandaag en in de toekomst nodig! Laten we hen dan ook een stem, een podium en een eerlijke beloning geven.
Meer weten:
Bekijk de interactieve infographics op ditzijnonzehelden.nl
Lees het artikel over Creatief burgerschap op het mbo: Lesson study over kunst en kritisch burgerschap
Lees het artikel over de resultaten van de lesson study: Kunst als conversation piece
Luister naar de podcast van De Correspondent waarin Rob Wijnberg in gesprek gaat met Karim Amghar