Cito geeft antwoord: duurt het twee jaar om een examen te maken?
13-05-2025
Auteur: Hugo Gitsels | Foto: Pickpik RF-p
Waarom duurt het zo’n twee jaar om een centraal examen te ontwikkelen? Hoe komt Cito aan de registraties van dans- en dramavoorstellingen? Wat betekenen de haakjes in een correctievoorschrift? Dit zijn voorbeelden van terugkerende vragen van docenten tijdens studiedagen, workshops en examenbesprekingen. In deze serie geven toetsdeskundigen van de kunstvakken bij Stichting Cito antwoord.
Duurt het echt twee jaar om een examen te maken?
Het korte antwoord is ‘ja’. Een iets langer antwoord: het duurt gemiddeld anderhalf tot twee jaar voordat alle stappen zijn doorlopen van het bedenken van de vragen tot het drukken van het examen.
Een nog langer antwoord begint met een aantal wedervragen: bedoel je met ‘twee jaar’ het equivalent van twee jaar aan werkuren? Of bedoel je dat van de begindatum tot de einddatum twee jaar verstrijkt? En wat neem je dan als begin- en eindpunt?
In een grove schatting zou ik zeggen dat er driekwart tot een heel jaar aan werkuren zit in een gemiddeld examen. Dat gaat niet om één persoon, maar om verschillende docenten die samenwerken bij Stichting Cito om de opgaven te construeren, om docenten die vanuit het College voor Toetsen en Examens (CvTE) de examens vaststellen, om screeners (taal, toetsing) en om ondersteuning en logistiek. Er zit dus, qua werkuren, geen twee jaar werk in een examen.
Maar als we het hebben over de doorlooptijd, dan gaat het om anderhalf à twee jaar. Concreet: de docenten in de constructiegroep bij Cito begonnen rond de zomer van 2023 met het bedenken van de vragen voor examenjaar 2025. Voor de zomer werden de taken (bijvoorbeeld onderwerpen) in deze groep verdeeld en in september 2023 lagen de eerste versies op tafel. Rond de kerst waren de concepten van de constructiegroep af. Tussen januari en juli 2024 werd het concept-examen vastgesteld, wat inhoudt dat de examenopgaven drie tot vier keer werden beoordeeld door de vaststellingscommissie van het CvTE. Ook vonden er screenings plaats op vakinhoud, toetstechniek en taal. In het najaar van 2024 werden verschillende lay-out-screenings en de laatste inhoudelijke controles uitgevoerd, voordat het examen naar de drukker ging. In het voorjaar van 2025 was de laatste check, het drukwerk is dan al gereed. Als dan toch nog iets mis blijkt te zijn met het examen, merken de kandidaten dat door een erratum bij de opgaven.
Je kunt natuurlijk ook zeggen dat een examen pas af is als het afgenomen, beoordeeld en genormeerd is, én de kandidaten hun cijfers hebben. Nou, dan zijn er wel twee jaar voorbij.
Hugo Gitsels is toetsdeskundige tehatex en kunst (algemeen) vwo Stichting Cito, divisie Centrale toetsen en examens.
Meer weten? Zie: Hoe komt een examenopgave tot stand?
Lees ook: Cito geeft antwoord: waarom één punt voor twee antwoorden?
Cito geeft antwoord: waarom drie- en vierpuntsvragen?
Cito geeft antwoord: welke voorstellingen worden gebruikt in examens?
Cito geeft antwoord: wat betekenen de haakjes bij het corrigeren?
