Cito geeft antwoord: waarom drie- en vierpuntsvragen?
14-05-2025
Auteur: Henriëtte Heezen | Foto: Pickpik RF-p
Waarom duurt het zo’n twee jaar om een centraal examen te ontwikkelen? Hoe komt Cito aan de registraties van dans- en dramavoorstellingen? Wat betekenen de haakjes in een correctievoorschrift? Dit zijn voorbeelden van terugkerende vragen van docenten tijdens studiedagen, workshops en examenbesprekingen. In deze serie geven toetsdeskundigen van de kunstvakken bij Stichting Cito antwoord.
Waarom bevatten centrale examens ‘grote’ drie- en vierpuntsvragen?
Het centraal schriftelijk examen is opgebouwd uit verschillende typen vragen, die verschillende kennisgebieden en vaardigheden toetsen. De centrale kunstexamens bestaan uit open vragen, soms in combinatie met voorgestructureerde vragen en een enkele meerkeuzevraag. Bij de havo-examens tehatex (tekenen, handvaardigheid, textiele vormgeving) kan een examenkandidaat bij deze opgaven één of meer scorepunten verdienen, afhankelijk van het aantal gevraagde antwoordelementen. Hierbij geldt het principe van one bit-one point: voor elk juist antwoordelement wordt één scorepunt toegekend, tenzij anders wordt vermeld.
Een voorbeeld van een open vraag waaraan één scorepunt wordt toegekend:
Stelling: De Instagramfilmpjes van Gilbert & George sluiten beter aan bij het principe van ‘kunst voor iedereen’, dan het werk Shitted.
Geef een argument ter ondersteuning van deze stelling.
In lijn met dit principe van one bit-one point geldt dat géén scorepunten mogen worden toegekend alleen op grond van moeilijkheid of belangrijkheid. Willen de examenmakers aan een bepaalde opgave toch een groter gewicht toekennen, dan kunnen er opgaven geconstrueerd worden met meer antwoordelementen.
Een voorbeeld van een open vraag waaraan 3 scorepunten worden toegekend:
De rijke versiering in de vorm van pinakels en beeldhouwwerken zijn kenmerkend voor de gotische bouwstijl.
Noem nog drie andere kenmerken van de gotische bouwstijl die zijn af te leiden uit figuur 1.
In bovenstaand voorbeeld wordt de vraag verzwaard door in de inleiding twee kenmerken weg te geven, en te vragen naar nog drie andere. Een dergelijke vraag doet zowel een beroep op kennis van de kunstgeschiedenis (kenmerken van de gotiek) als op de toepassing van die kennis aan de hand van een voorbeeld (beschouwen). Dit soort vragen dragen bij aan de betrouwbaarheid van het examen als geheel. Vragen waarbij drie of meer scorepunten te verdienen zijn, maken goed onderscheid tussen vaardige en minder vaardige kandidaten. Ook dragen opgaven van drie of vier scorepunten bij aan een grotere schaallengte van het examen: het totaal aantal te behalen scorepunten. Hoe hoger het totaal aantal scorepunten (bij een gelijk aantal vragen), hoe betrouwbaarder het examen. Drie- en vierpuntsvragen dragen dus bij aan de betrouwbaarheid van het examen.
Henriëtte Heezen is toetsdeskundige tehatex havo bij Stichting Cito, divisie Centrale toetsen en examens.
Lees ook: Cito geeft antwoord: waarom één punt voor twee antwoorden?
Cito geeft antwoord: duurt het twee jaar om een examen te maken?
Cito geeft antwoord: welke voorstellingen worden gebruikt in examens?
Cito geeft antwoord: wat betekenen de haakjes bij het corrigeren?
