Toekomstschap – Deel 3 – Het onzichtbare zichtbaar maken
Er is veel aandacht voor de sociale impact van het onlineleven van jongeren, maar wat betekent dit voor het klimaat? En hoe kan kunst helpen dit ‘onzichtbare’ probleem aan de kaak te stellen?
Op een winterse donderdagnamiddag zaten wij thuis in het licht van één lamp. We droegen onze zoon op niet op servers te gamen en verzochten onze dochter vriendelijk haar telefoon even niet aan de oplader te hangen. De zon had al dagen niet geschenen en ook de wind was ver te zoeken. En omdat we net overgestapt waren op een dynamisch energiecontract, werden we met een uurprijs van 1,20 euro per kilowattuur tussen 17.00 en 18.00 met de neus op de feiten van ons energieverbruik gedrukt. Toch was het ook een louterende ervaring. Energie is een van de technologieën in ons leven die onzichtbaar is geworden. Pas als het er niet is, of heel duur is, merken we de impact. Want alles is elektrisch en we zijn ons totaal niet bewust van wat ons dagelijkse verbruik betekent voor onze portemonnee en, belangrijker nog, het klimaat!
Kunstenaar Thijs Biersteker verbeeldt met zijn installatie MB>CO2 de verborgen impact van ons energieverbruik bij onlinetoepassingen. Denk bijvoorbeeld aan online vergaderen, maar ook aan het versturen van e-mails met attachment of het streamen van video’s. De installatie bestaat uit drie schermen, die verschillende onlineactiviteiten tonen. Daarnaast hangen schermen die het CO₂-verbruik van de betreffende activiteit laten zien. Deze berekening resulteert in pufjes CO₂ die in een afgesloten ecosysteem van planten worden geblazen. Door de onlineactiviteiten wordt meer CO₂ het systeem in geblazen dan de planten kunnen verwerken en deze sterven dan ook langzaam af, voor de ogen van de bezoeker.
Door het werk van Thijs Biersteker ervaren we hoeveel we ongemerkt aan energie verbruiken en wat de impact daarvan is voor de ecosystemen om ons heen. Het bespreken van dit actuele kunstwerk met leerlingen kan interessante gesprekken opleveren. Er is immers al veel gezegd over de sociale invloed van het onlineleven op leerlingen en studenten, maar het energieverbruik blijft nog vaak onderbelicht. Een spannende opdracht in een samenwerking tussen Kunst en Burgerschap zou kunnen zijn: ‘Ontwerp een object/installatie/performance waardoor het publiek zich bewust wordt van onzichtbaar energieverbruik en de impact daarvan op het klimaat’.
Meer lezen:
Website Thijs Biersteker met meer informatie over de installatie
Artikel van NOS over de record energieprijs
Sensing CO2, Kunstwerk van Leanne Wijnsma met een vergelijkbaar onderwerp
Artikel NOS over de energievretende AI
E-missions een zo energiezuinig mogelijke website waarmee je met impact calculators kan uitrekenen hoeveel je verbruikt met je online activiteit.
