Kunst op voorschrift
Onze wereld verandert steeds sneller. Veel mensen voelen zich overprikkeld en zijn op zoek naar plekken van rust, verstilling, inspiratie of troost. De therapeutische waarde van kunst is al vaker bewezen en veel musea springen op de kar om hun huis open te stellen als rust- of inspiratieplek.
Op de recente ICOM CECA-conferentie in Singapore was dit dan ook een veelbesproken onderwerp. Musea zijn wereldwijd op zoek naar manieren om op een waardevolle manier kunst, weerbaarheid en zorg aan elkaar te koppelen. Opvallend was de aandacht voor de doelgroep senioren. Zeker in landen als Singapore, Maleisië, Taiwan en Japan waar de vergrijzing steeds meer toeneemt. Musea werken programma’s uit op maat, vaak met een intergenerationele insteek, om verbinding tussen de generaties te bestendigen. Veel musea hebben aparte ruimtes ingericht waar het publiek tot rust kan komen of creatief aan de slag kan gaan, op een ongedwongen manier. Allemaal heel inspirerend!
Daarnaast viel op dat veel musea inzetten op verstilling. Programma’s als slow art, waarbij de nadruk ligt op 1 of 2 werken, of meditatie bij kunst, winnen aan populariteit. Ook in M merken we dat: als we zulke activiteiten organiseren zitten die meestal snel vol.
The National Gallery in Singapore gaat nog een stapje verder met een Calm Room waar je als bezoeker even tot rust kan komen wanneer je overprikkeld bent. ‘In this soothing and sensory- friendly space, [the visitors] can take the time to calm down, regulate their stress responses, and renew their focus.’ Voor de inrichting werkte het museum samen met onderzoekers en medisch personeel. Een kwartiertje in deze ruimte en je bent echt helemaal zen. In hetzelfde museum vind je op verschillende plekken tijdens je bezoek folders met toegankelijke stappenplannen voor verschillende doelgroepen, zoals bijvoorbeeld voor mensen met een autismespectrumstoornis. Je kunt daarmee als bezoeker zelf je route uitstippelen, afhankelijk van je noden of je humeur van dat moment. In Vlaanderen vind je een gelijkaardig stappenplan voor een aantal musea terug op de website toerisme voor autisme.
Ook inspirerend vond ik het voorbeeld van Canada, waar kunst op doktersvoorschrift wordt uitgeschreven. Met dit voorschrift kan je gratis een museum bezoeken om tot rust te komen en even alles los te laten.
En dat er nood is om af en toe af te remmen beaamden museumcollega’s in vele informele gesprekken op de conferentie. Keynotespreker Claire Bown verwoordde het mooi met een quote van Carl Honoré: ‘In a world addicted to speed, slowness is a superpower.’ Het is alvast een goed voornemen voor 2024.
