De benoeming half juli van Mariëlle Paul tot minister voor primair en voortgezet onderwijs verraste me volkomen. Als woordvoerder primair en voortgezet onderwijs namens de VVD is ze me niet opgevallen als iemand die veel kennis van zaken over dat onderwerp heeft. Een ministerschap voor communicatie – als dat al bestond – had ik wel begrepen, gezien haar vele functies op dat vlak vóór haar Kamerlidmaatschap; maar minister van onderwijs, tja, dat is een ander verhaal. Ook in haar nevenfuncties en partijpolitieke werk zie ik nergens een connectie met het onderwijs.
Voordat ze het ministerschap op zich nam, maakte ze in commissievergaderingen voor primair en voortgezet onderwijs gewag van de ernstige capaciteitsproblemen van nieuwkomersonderwijs. Bovendien wil ze, als het over kansengelijkheid gaat, aandacht voor hoogbegaafdenonderwijs én voor de duur van de brugklasperiode, omdat er kinderen zijn die ‘juist minder uit zichzelf halen doordat ze [in een brede brugklas] niet voldoende uitgedaagd worden’ (Tweede Kamer, 7 juni 2023). Paul pleit er in de Tweede Kamer voor ‘dat elk kind goed en passend onderwijs moet krijgen’, iets waar de meeste partijen het als vanzelfsprekend met haar over eens zijn (Tweede Kamer, 31 mei 2023).
Ik ben dus nieuwsgierig naar haar onderwijsbeleid, al weet ik ook wel dat de koers van het ministerie niet zo snel verlegd kan worden. Zal Paul dat toch proberen, of zit ze de demissionaire kabinetsrit uit en past ze vooral op de winkel? Dat zou jammer zijn omdat minister Wiersma nogal wat plannen had die de onderwijsraden en de onderwijsinspectie behoorlijk zenuwachtig maakten. Wiersma was druk met acties voor kansengelijkheid, basisvaardigheden en met een lerarenstrategie. Hij wilde ingrijpen in de autonomie en de bekostiging van het primair en voortgezet onderwijs en vanuit het maatschappelijk belang zelf een grotere verantwoordelijkheid voor de onderwijskwaliteit nemen. Zo wilde hij ook grip krijgen op dat ‘wat we van leraren en hun opleiding verwachten’ (Wiersma, 2023).
Hoe zal het gaan met Paul en het beleid voor cultuuronderwijs? In alle commissiedebatten waar de nieuwe minister als Kamerlid aan deelnam, sprak zij daar geen enkele keer over. Ook niet toen het ging over de rijke schooldag of de evaluatie van het NPO. Andere Kamerleden zoals Kiki Hagen (D66) waren daar juist erg enthousiast over. ‘Het is geweldig nieuws dat de eerste 130 coalities en honderden leerlingen aan de slag zijn gegaan met de rijke schooldag om […] alle kinderen te laten kennismaken met kunst, cultuur of sport’ (Tweede Kamer, 7 juni 2023).
Je zou hopen dat het ministerie Wiersma’s beleid verder uitwerkt en minister Paul er op toeziet dat dit uitgevoerd wordt.
