De kracht van Kunstzone
Auteur: Piet Hagenaars | Beeld: Per Seconde Wijzer NPO Start aflevering 47, woensdag 20 september 2023 tijdpositie 2:56
Kunstzone afficheert zich als hét tijdschrift voor kunst en cultuur in het onderwijs. Dat impliceert dat er geen ander tijdschrift is met evenzoveel kennis over kunst- en cultuuronderwijs. Kunstzone oefent met die expertise invloed uit op haar lezers. Daar moet de redactie zorgvuldig mee zijn, kennis is macht, maar macht kan informatie kleuren.
Het was een verrassing ons blad in Per seconde wijzer (uitzending 20-09-2023) pront bovenaan een lijst van tijdschriften op het gebied van kunst en cultuur te zien staan. Op de vraag naar ‘het tijdschrift voor kunst en cultuur in het onderwijs’ koos kandidaat Lonneke Thijs direct voor Kunstzone. Blijkbaar zo bekend dat het in een kennisquiz van de publieke omroep een plaats krijgt naast De Gids, Elle en OOR.
Noblesse oblige; zo’n plek, die bekendheid, brengt bijzondere verplichtingen met zich mee; onder meer dat er zorgvuldig met kennis en informatie omgegaan wordt. Want: ‘Kennis kan bijdragen aan het versterken van iemands machtspositie’. Omgekeerd kan ‘macht bijdragen aan het versterken van iemands kennispositie. Macht opent, verbergt, selecteert en kleurt kennis en heeft betekenisvolle invloed op de honorering van waarheidsclaims. Macht is kennis’ (Enthoven, 2023).
Gezag
Kunstzone beschikt beslist niet over de middelen om lezers tot lezen te dwingen. Dat doen ze ook zonder dat wel. Geen macht dus, maar je kunt misschien wel zeggen dat er sprake is van gezag. Lezers lezen het blad, laten zien wat ze aan het blad hebben en merken op dat ze van de inhoud ervan op aan kunnen. Het tijdschrift heeft volgens hen een positieve uitstraling en verspreidt betrouwbaar en oprecht informatie en kennis (Hagenaars, 2022). Uit het meest recente lezersonderzoek blijkt bovendien dat men de vakinformatie, actuele ontwikkelingen en landelijk beleid over de kunstvakken in geen enkel ander blad vindt.
Lezers willen informatie en kennis die direct op hun behoeften en hun opvattingen zijn afgestemd. Dat blijkt bijvoorbeeld als de ene lezer het blad ’te glossy’ noemt en een ander vindt dat het wel wat ‘eigenwijzer’ mag met ‘meer de mens achter alles, ook leerlingen en hun werk bijvoorbeeld.’ Tegelijkertijd vindt een derde dat het tijdschrift ‘aantrekkelijker’ moet zijn, met meer beeld, minder tekst en minder onderwerpen’. Weer anderen vinden het blad te theoretisch, zij kiezen voor ‘meer poten in de modder’, waardoor het helemaal aansluit bij de onderwijspraktijk’. Of wensen juist ‘meer verdieping, terwijl het ook best wat meer mag schuren.’
De macht van Kunstzone is aan haar lezers, dat dat voor de redactie af en toe best lastig is, behoeft geen betoog.
KZ01/2024
