Magroun streeft naar meer inclusieve kijk op Nederland
Auteur: Henk Langenhuijsen | Beeld: 1. Foto Marwan Magroun Firoza en Done 2. Foto Ed van der Elsken (Djerba, 1968). Archief Nederlands Fotomuseum
Een van de beeldreportages in Kunstzone 04 (2024) toont het werk van Marwan Magroun, Fotograaf des Vaderlands. Hij maakte deze fotoserie over intimiteit onder de eerste generatie migranten voor het magazine OneWorld.
‘De serie is ontstaan vanuit mijn zoektocht naar intimiteit,’ vertelt Magroun. ‘Ik kwam toen uit bij de eerste generatie migranten. Het kenmerkt mij als fotograaf, omdat ik altijd op zoek ben naar verhalen die niet voor iedereen zichtbaar zijn. Sommige mensen zien bepaalde patronen in de samenleving, anderen niet. Ik heb een manier van kijken ontwikkeld die kan bijdragen aan onze beeldcultuur. Ik zie het als een noodzakelijke aanvulling op ons collectieve geheugen.’
Marwan Magroun (Rotterdam, 1985) is een meermaals bekroonde Nederlands-Tunesische fotograaf en filmmaker. Zijn documentaire The Life of Fathers, over opgroeien zonder vader, won verschillende prijzen en werd geselecteerd voor het International Film Festival Rotterdam en vertoond op de Nederlandse televisie. In 2021 maakte hij een persoonlijke selectie uit de Collectie van het Nederlands Fotomuseum in Rotterdam, dat hem in 2022 als Fotograaf des Vaderlands benoemde.
Magroun is gekozen omdat hij in zijn werk laat zien dat hij belangrijke en soms gevoelige maatschappelijke onderwerpen op een integere en verrassende wijze weet te vangen. ‘Terwijl hij ons inspireert, ontroert en uitdaagt, doorbreekt hij uiteenlopende visuele clichés,’ aldus de benoemingscommissie. Hij treedt op als ambassadeur, met als doel het publiek bewuster naar de fotografie te laten kijken, het plezier van fotograferen te ervaren en een podium te bieden aan professionele fotografen.
‘Ik ben opgegroeid in Rotterdam. Daar heb ik geleerd goed om mij heen te kijken en proberen te begrijpen wat ik zie. De stad is de afgelopen jaren enorm veranderd, dat probeer ik vast te leggen en te bewaren. Fotografie is een medium om verhalen te vertellen en ik wil graag mijn verhalen toevoegen, bepaalde mensen in beeld brengen én in beeld houden.
Op die manier krijg je een breder beeld van wie wij zijn als Nederlander. Ik vind het belangrijk dat er meer ruimte komt voor andere narratieven. Daarnaast wil ik bereiken dat fotografie als kunstvorm relevant blijft.
Als je te eenzijdig wordt, verdwijnt het belang. Daarom mag je geen groepen uitsluiten. Het kijken naar de samenleving heb ik geleidelijk ontwikkeld. Ik zag dat gebouwen uit mijn jeugd verdwenen. Dat komen en gaan, die vergankelijkheid, wilde ik vastleggen, om herinneringen en gevoelens te bewaren. Zelfs toen ik nog geen camera had. Eerst maakte ik muziek, maar fotografie bleek uiteindelijk voor mij een goed middel te zijn. Een opleiding Fotografie heb ik niet gevolgd, ik heb eerst Organisatiekunde gestudeerd. Dat ik nu Fotograaf des Vaderlands ben, vind ik een grote eer. Als ik terugkijk op de afgelopen periode denk ik dat er steeds meer mensen zijn die vinden dat het anders kan, en ook moet. Ik ben blij dat steeds meer mensen enthousiast zijn over fotografie als medium. En dat jonge mensen een toegankelijk podium krijgen om hun talent te laten zien en mensen op een eerlijke en rechtvaardige manier in beeld kunnen brengen.’
Toeval kan soms geen toeval zijn. Terwijl hij in het omvangrijke archief van het Nederlands Fotomuseum aan het zoeken was, zag hij tot zijn verbazing een foto van zijn opa, gemaakt door Ed van der Elsken. Gemaakt in 1968, op het Tunesische schiereiland Djerba.
‘Het leek wel een teken uit het verleden,’ zegt hij. ‘Ik was nog niet geboren, mijn vader was nog niet in Nederland en nu ik als fotograaf de kans krijg het archief te onderzoeken voor een expositie over mijn werk en uit de collectie van het Fotomuseum, zie ik mijn opa Ali door de ogen van een groot fotograaf. Alsof de cirkel zo een beetje rond is gekomen. Ik vond dat heel bijzonder.’
