Op avontuur met Wilde Kunst
Auteur: Anne Gehring | Beeld: Pexels PL
Anne Gehring, theatermaker en moeder van Felix met Downsyndroom richtte in 2023 met kunstdocent Ben Hekkema de inclusieve kunstschool Wilde Kunst in Amsterdam Nieuw-West op. Voor kinderen met en zonder beperking.
Felix was twee maanden oud toen ik het boek Ver van de boom. Als je kind anders is (2012) van psycholoog Andrew Solomon las. Het hoofdstuk over Downsyndroom inspireerde me. De geboorte van Felix bracht ons buiten de gebaande paden, maar Solomon bood een hoopvol perspectief. Hij beschrijft hoe er ruimte kan ontstaan wanneer je je verwachtingen en ideeën over je kind loslaat. Als het leven een onverwachte wending neemt, kun je op ontdekkingstocht. Veel initiatieven voor mensen met Downsyndroom zijn gestart door ouders die hun aanvankelijke verdriet hebben omgezet in verwondering en daadkracht.
De kunstschool
Toen Felix jonger was, bracht ik hem naar een reguliere muziekles. Hij deed enthousiast mee, maar het tempo lag veel te hoog. Het is niet realistisch om van een docent te verwachten dat deze alles aanpast aan één kind dat langzamer gaat. Met Ben Hekkema, dansagoog en docent/adviseur (inclusieve) cultuureducatie, besloot ik daarom zelf iets te organiseren. Vorig jaar startten we met een pilot Wilde Kunst van vier maanden, dit seizoen draaien we de kunstschool een volledig jaar. Elke zaterdag geven professionele kunstdocenten kunstlessen aan kinderen in de basisschoolleeftijd. De school is inclusief, dat wil zeggen dat iedereen welkom is, maar kinderen met een beperking zijn de norm.
Opbouw en aanpak
Bij Wilde Kunst bieden we twee lessen in theater, muziek, dans of beeldende kunst na elkaar aan. Elke sessie telt ongeveer 14 kinderen verdeeld in twee groepen, die na de pauze van activiteit wisselen.
De docenten hebben vaak weinig ervaring met de doelgroep, maar ze hebben een onderzoekende en open houding. Kunst is het uitgangspunt en samen ontdekken we wat werkt en wat niet. Zo maakt danser en performer Leonie Kuiper een zintuigelijke reis met de kinderen, waarbij ze met hun voeten bewegen in brooddeeg en vormen maken met touw. Theatermaker Max Pickkers verkent hoe hij met de kinderen in korte scènes met verschillende emoties kan improviseren.
We gebruiken weinig taal en werken vanuit het materiaal. Herhaling is belangrijk, elke les start met dezelfde warming-up. We hebben geleerd om niet te veel nieuwe dingen in één les te introduceren en elementen uit eerdere lessen te herhalen. De groep kinderen is gemêleerd, we hebben kinderen met en zonder beperking. Omdat beperking de norm is, stemmen we het programma af op hun tempo en aandachtsspanne en dat betekent dat bij de kunstschool een regulier kind zich soms moet aanpassen.
Impact
Soms is het onduidelijk of een les aanslaat. Een animator daagde eens de kinderen uit om uitvindmachines te ontwerpen. Filip, een jongen met Downsyndroom, raakte helemaal in de ban van het idee en tekende thuis verder aan zijn machine. Dit laat zien dat de lessen doorwerken, ook buiten de school. Ook kinderen die meer in hun eigen wereld zitten kunnen meedoen. Liv gaat vaak eerst aan tafel tekenen. Het lijkt of ze niet meedoet, alsof er veel langs haar heengaat. Maar ze tekent de lessen. Ze heeft precies door wat er in de les gebeurt.
De kinderen in de kunstschool hebben meer tijd nodig dan reguliere kinderen om zich op hun gemak te voelen en aan elkaar te wennen. Pas bij de laatste lessen zie je hoe belangrijk de school voor de kinderen is. Dat ze bij veel kinderen, zoals bij Filip, thuis doorwerken en dat ze zich vooraf op de kunstschool verheugen.
Wilde Kunst werkt samen met lokale partners in Nieuw-West. Stichting Studiezalen biedt locatie, werkplaats en hub The Beach ondersteunt bij de implementatie en welzijnsorganisatie Combiwel adviseert. We hebben nauwe banden met zorg en onderwijs, zo verwijzen reguliere en speciale scholen kinderen door via hun cultuurcoaches.
Ons doel is kennis te delen en ons concept overdraagbaar te maken. Het zou prachtig zijn als Wilde Kunst anderen aanmoedigt om ook een inclusieve plek te creëren waar kinderen kunnen groeien.
Anne Gehring is opgeleid als acteur. Samen met Vera Ketelaars vormt zij theatergezelschap Gehring & Ketelaars. Ze maken theatervoorstellingen en ontwerpen interventies over maatschappelijke vraagstukken.
Naschrift: Wilde Kunst verzorgt nu ook naschools aanbod op het s(b)o. Het wordt dan makkelijker om vanuit speciaal onderwijs kinderen door te verwijzen naar onze zaterdagse kunstworkshops in de vrije tijd.
