Van Gerwen denkt door

Deze keer een open brief aan Gawie Keyser in aanvulling op zijn terechte pleidooi, een tijdje geleden alweer, om films in de bioscoop te kijken

Auteur: Rob van Gerwen | Illustratie: Lennie Steenbeek

Beste Gawie Keyser,

Je houdt een belangrijk pleidooi over het belang van de cinema. Het gaat je dit keer om de manier waarop we naar films kijken en dat we dat tegenwoordig steeds meer op een klein scherm doen — streaming video. Je verdedigt de bioscoop. Ik ben het daar volledig mee eens, maar ogenschijnlijk om een andere reden dan jij.

Ik geef toe dat er, zoals je zegt, cineasten zijn die voor het grote scherm filmen en dat hun films op zo’n groot doek inderdaad het best tot hun recht komen. Helaas heeft niet iedere bioscoop er zo één. Maar het lijkt me te mager om de bioscoop alleen te promoten door naar deze filmmakers te verwijzen, want hun films zijn niet per se ook goed. Ik geloof dat we de bioscoop beter met een ander argument kunnen verdedigen. En jij bent het daar vast mee eens.

In de bioscoop kijken we samen. We delen de ingehouden adem, de lach of de ‘oei’ die door de zaal gaat bij bepaalde scènes, voelen dat die reacties gepast zijn en kijken samen verder — of we vinden ze ongepast en haken af, eerst bij dit publiek en later mogelijk ook bij deze film.

Maar zolang we de film volgen doen we mee met het publiek. We pauzeren de film niet als er iemand naar de wc moet of iets wil inschenken, we spoelen niet terug als iemand een dialoog heeft gemist. De anderen zijn metgezellen, de uitwisseling beurt ons op.

Je moet een film zelf meemaken, in die zin is de ervaring subjectief, maar die subjectiviteit vraagt erom gedeeld te worden met anderen, het liefst terwijl de film draait. Films kijken werkt het best als een sociale gebeurtenis. Dit is het grootste bezwaar tegen streamen op een klein scherm: dat doe je in je eentje, ieder in zijn eigen omstandigheden. Het scherm in de bioscoop hoeft echt niet megagroot te zijn willen we onze ervaring van de film met anderen kunnen delen (al imponeert een groot scherm natuurlijk wel).

De bioscoop is beter dan in je uppie naar een schermpje kijken, solitair, de anderen uitsluitend, egocentrisch, halfhartig, halfslachtig, louter consumerend. Je wordt er eenzamer van. En daar is film niet voor bedoeld.

Met hartelijke groet, je fan Rob

KZ06/2024

Cover #6

Radically Mine! 2024 Winnend object juryprijs Leerlingenwerk vso De Berkenschutse (Heeze) Van Abbemuseum Foto Damion Thakoer (fragment)