Kunstzone

Muziek produceren met AI

De gereedschappen die je kunt inzetten

Auteur: Lennie Steenbeek | Foto: Lennie Steenbeek

Tijdens de productie van de Nederlandse inzending voor het AI Songfestival 2020 zegt deelnemend muzikant/rapper Willie Wartaal ‘… ik ging er in met het idee dat de AI een heel af liedje zou maken, maar dat was niet zo man…’. Wat zijn dan wel de mogelijkheden van AI en muziekproductie? Ik spreek erover met producer en research scientist Janne Spijkervet.

Het AI Songfestival in 2020, toen AI nog niet de hype was die het nu is, was het eerste songfestival met door AI gegenereerde liedjes. De liedjes werden onder andere gemaakt met behulp van een ‘dataset’ met Eurovisiesongfestivalliedjes en nee, die waren niet kant en klaar.

De producer van die Nederlandse inzending was Janne Spijkervet. Tussen 2017 en 2021 deed ze een master Artificial Intelligence aan de Universiteit van Amsterdam. Spijkervet had toen al een studie Muziektheorie en -compositie afgerond aan het Conservatorium van Amsterdam en een Bachelor of Music in Composition for the Media behaald aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht. Op de UvA was zij, tussen voornamelijk natuurkundigen, een vreemde eend in de bijt die zich plots moest bezighouden met programmeren en statistiek. Aan de andere kant was haar muzikale invalshoek juist interessant voor haar docenten. Ze was de enige die de master deed vanuit het vakgebied muziek. Waar kwam die interesse voor AI vandaan?

Muziekmachine
Tijdens haar opleiding aan de HKU reisde Spijkervet af naar Los Angeles om te kijken hoe het productieproces er daar aan toe gaat. In Hollywood zag ze voor het eerst hoe machinaal muziekproductie kan zijn. Denk aan al die ‘aan de lopende band’ geproduceerde films, reclames en series, die allemaal moeten worden voorzien van muziek. Het maakte veel indruk: een waanzinnige, geautomatiseerde, muzikale operatie met gigantische databanken vol sounds, samples en templates, die zoveel computerkracht vraagt dat er ruimtes vol constant draaiende servers voor nodig zijn. Wie denkt dat we met de komst van AI onze creativiteit uitbesteden aan computers, beseft niet hoezeer mens en computer al lang een samenwerking zijn aangegaan in dit soort gigantische, toegepaste industrieën.
In die tijd leest ze ook over een onderzoek met een AI-model dat Bachmuziek kan genereren. Haar interesse voor AI is definitief gewekt. Hoe kan het dat een computer iets begrijpt van hoe bijvoorbeeld het ‘contrapunt’, de compositietechniek voor meerstemmigheid waar Bach zo in uitblonk, werkt?

Lees het hele artikel in KZ06/2023